Virüsler ve zararlı yazılımlar (malware), bilgisayarlar, cep telefonları ve diğer dijital cihazlarda istenmeyen ve genellikle zararlı etkilere neden olan yazılımlardır. Bu tür yazılımlar genellikle gizlice yüklenir ve cihazın normal işleyişini bozar, verileri çalar, sistem kaynaklarını tüketir veya diğer kötü amaçlı faaliyetlerde bulunur.

1. Virüs: Özel bir tür zararlı yazılımdır. Temel özellikleri, diğer dosyalara bulaşabilme ve yayılabilme yeteneğidir. Virüsler, genellikle bilgisayara zarar verme, sistem kaynaklarını tüketme veya kişisel bilgilere erişme amacıyla tasarlanmıştır.
2. Worm (Solucan): Kendi başına yayılabilen ve sistem kaynaklarını tüketen bir zararlı yazılım türüdür. Wormlar, ağlar üzerinden hızla yayılabilir.
3. Trojan (Truva Atı): Faydalı bir yazılım gibi görünen ama zararlı işlevlere sahip olan bir malware türüdür. Trojanlar, genellikle bir sisteme sızar ve ardından kötü amaçlı kodu çalıştırır.
4. Spyware (Casus Yazılım): Kullanıcının bilgisi dışında bilgisayardaki faaliyetleri izleyen ve bu bilgileri üçüncü taraflarla paylaşan zararlı yazılımlardır.
5. Adware: Genellikle istenmeyen reklamları göstermek için tasarlanmış yazılımlardır. Bazı adware’ler sadece rahatsız edici olabilirken, bazıları daha zararlı işlevlere sahip olabilir.
6. Ransomware (Fidye Yazılımı): Kullanıcının dosyalarını şifreleyen veya sistemine erişimini engelleyen ve bu kısıtlamaları kaldırmak için fidye talep eden zararlı yazılımlardır.
7. Rootkit: Sistemde derinlemesine sızarak kendini ve diğer zararlı yazılımları gizleyen yazılımlardır.

Bunlar sadece zararlı yazılım kategorilerinden birkaçıdır. Yeni tehditler sürekli olarak ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle, güncel bir antivirüs programına sahip olmak ve bilgisayarınızı düzenli olarak taratmak önemlidir.

Zararlı yazılımlar (malware), bilgisayar sistemlerine, ağlara ve kullanıcılara zarar vermek veya bu sistemleri kötüye kullanmak amacıyla tasarlanmış yazılımlardır. İşte zararlı yazılımın bazı yaygın türleri:

1. Virüs: Diğer dosyalara bulaşma yeteneğine sahip olan zararlı yazılımlardır. Bir kullanıcı tarafından çalıştırıldığında aktive olurlar.
2. Worm (Solucan): Kendi başlarına yayılabilirler ve genellikle ağları hedef alırlar. Birçok bilgisayarı etkileyebilirler.
3. Trojan (Truva Atı): Faydalı veya masum bir yazılım gibi görünen, ancak arka planda zararlı işlevleri olan yazılımlardır.
4. Ransomware (Fidye Yazılımı): Bir kullanıcının dosyalarını veya cihazını şifreler ve şifrelemenin kaldırılması için fidye talep eder.
5. Spyware (Casus Yazılım): Kullanıcının aktivitelerini gizlice izler ve topladığı bilgileri kötü amaçlı üçüncü taraflarla paylaşır.
6. Adware: Kullanıcının rızası olmadan reklam gösteren yazılımlardır. Bazıları sadece rahatsız edici olabilirken, bazıları casusluk yapabilir veya diğer zararlı işlevlere sahip olabilir.
7. Rootkit: Sistemin daha derin seviyelerine sızarak diğer zararlı yazılımların tespit edilmesini engelleyebilir veya onlara sistem üzerinde daha fazla kontrol sağlar.
8. Keylogger: Kullanıcının klavyede yaptığı tuş vuruşlarını kaydeder. Bu, şifreler, kredi kartı bilgileri gibi hassas bilgilere erişim için kullanılır.
9. Bot ve Botnet: Kötü amaçlı kullanıcılar tarafından kontrol edilen otomatikleştirilmiş süreçlerdir. Birçok bilgisayar bu şekilde ele geçirilip bir “botnet” oluşturularak özellikle DDoS saldırıları gibi büyük ölçekli saldırılar için kullanılabilir.
10. Fileless Malware: Disk üzerine kalıcı bir dosya yazmadan hafızada çalışan zararlı yazılımdır. Bu, tespitini zorlaştırabilir.
11. Exploit: Yazılımlardaki güvenlik açıklarını kötüye kullanarak sisteme sızan veya zararlı kod çalıştıran araçlardır.

Bu türler sadece zararlı yazılımların birkaç örneğidir. Teknoloji ilerledikçe ve sistemler daha karmaşık hale geldikçe, yeni zararlı yazılım türleri de ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle, güvenlik önlemlerini sürekli güncel tutmak ve bilinçli bir internet kullanıcısı olmak önemlidir.

“Virüs yazılımı” ifadesi genellikle iki farklı anlamda kullanılır:

1. Bilgisayar Virüsü: İlk anlamı, bilgisayar sistemlerine bulaşabilen ve genellikle zarar verme, verilere müdahale etme ya da kendisini diğer dosyalara ya da sistemlere yayma amacı taşıyan kötü amaçlı bir yazılımı tanımlar. Bilgisayar virüsleri, genellikle kullanıcının bilgisi dışında çalıştırılır ve çoğalabilir. Zarar verme potansiyeline sahip oldukları için genellikle tehlikeli olarak kabul edilirler.
2. Antivirüs Yazılımı: İkinci anlamı ise, bilgisayar virüslerini ve diğer zararlı yazılımları tespit etmek, engellemek ve temizlemek için tasarlanmış bir program ya da uygulamadır. Antivirüs yazılımları, bilgisayarları ve ağları kötü amaçlı yazılımlara karşı korumak için sürekli güncellenir. Bu programlar, gerçek zamanlı koruma sağlayabilir, dosyaları ve e-postaları otomatik olarak tarayabilir ve bilinen zararlı yazılım imzalarını ve davranışlarını izleyebilir.

Bağlamınıza göre “virüs yazılımı” ifadesi, bu iki anlamdan birine gelebilir. Ancak çoğu zaman insanlar “virüs yazılımı” derken “antivirüs yazılımı” anlamında kullanırlar. Eğer kötü amaçlı bir programı kastettiyseniz, bu “bilgisayar virüsü” olarak anlaşılır.