Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) karşı çıkılan isyanlar, Türkiye’nin Cumhuriyet dönemi ve öncesinde çeşitli tarihsel olaylarla bağlantılıdır. İşte bazı önemli isyanlar:
- Amasya Tamimi (1919): Mondros Ateşkes Antlaşması sonrasında, Anadolu’da işgallere karşı çıkan milli hareketin ilk adımlarından biridir. TBMM’nin kurulmasından önce, bu hareketin öncülüğünü yapan liderler, TBMM’ye karşı olan bazı yerel güçlerle çatışmalara girmiştir.
- Kuvayı Milliye Hareketi: TBMM’nin kurulmasından sonra, Kurtuluş Savaşı sürecinde bazı bölgelerde milli harekete karşı olan yerel güçler ve işgal kuvvetleriyle çatışmalar yaşanmıştır. Bu durum, TBMM’nin otoritesine karşı isyanlar olarak değerlendirilebilir.
- Şeyh Sait İsyanı (1925): Kürt aşiret lideri Şeyh Sait tarafından başlatılan bu isyan, TBMM hükümetine karşı bir baş kaldırıdır. İsyanın gerekçeleri arasında, bölgedeki sosyal ve ekonomik sorunlar ile dini baskılar gösterilmiştir.
- Ağaçlı İsyanı (1925): Bu isyan, özellikle TBMM’nin sosyal ve ekonomik reformlarına karşı yerel muhalefet olarak ortaya çıkmıştır.
- Dersim İsyanı (1937-1938): Dersim bölgesindeki Alevi ve Kürt kökenli yerleşimcilerin, TBMM’nin uygulamalarına ve asimilasyon politikalarına karşı başlattığı bir isyandır. İsyanın bastırılması sırasında büyük bir askeri operasyon gerçekleştirilmiştir.
Bu isyanlar, TBMM’nin kurulmasının ardından Türkiye’deki siyasi ve sosyal dinamiklerin bir yansıması olarak değerlendirilebilir. Her birinin sebepleri ve sonuçları, Türkiye’nin modern tarihinin şekillenmesinde önemli rol oynamıştır.
