Tanzimat Edebiyatı, 19. yüzyılın ikinci yarısında Osmanlı İmparatorluğu’nda başlayan ve edebiyatı modernleştirmeyi amaçlayan bir edebi harekettir. Tanzimat Edebiyatı, genellikle iki döneme ayrılır: Birinci Tanzimat ve İkinci Tanzimat. İkinci Tanzimat Dönemi, 1860’lardan itibaren Tanzimat hareketinin daha olgunlaşmış bir şekli olarak ortaya çıktı ve 1870’lerden itibaren etkili bir şekilde devam etti. İşte İkinci Tanzimat Dönemi eserlerinin özellikleri:
- Batılı Etkiler: İkinci Tanzimat Dönemi eserleri, Batı edebiyatının etkilerini daha belirgin bir şekilde taşır. Özellikle Fransız edebiyatı, bu dönemin eserlerinde önemli bir rol oynar. Bu dönemdeki yazarlar, Batı’dan çeviriler yaparak ve Batı edebiyatının tekniklerini benimseyerek Osmanlı edebiyatını modernleştirmeye çalıştılar.
- Realizm ve Natüralizm: İkinci Tanzimat Dönemi eserleri, daha gerçekçi bir üslup benimser. Yazarlar, toplumsal ve psikolojik gerçeklikleri daha ayrıntılı bir şekilde betimlemeye başlarlar. Realizm ve natüralizm akımlarının etkileri bu dönemde kendini gösterir.
- Toplumsal Eleştiri: İkinci Tanzimat Dönemi yazarları, Osmanlı toplumunun sorunlarına dikkat çekerler. Toplumsal eleştiri, eserlerin temel özelliklerinden biridir. Yazarlar, kölelik, eğitim eksikliği, kadın hakları gibi konuları işlerler.
- Kişisel Duygular: İkinci Tanzimat Dönemi eserlerinde, yazarların kişisel duyguları ve deneyimleri daha fazla yer bulur. Yazarlar, kendi duygusal deneyimlerini eserlerine yansıtma eğilimindedirler.
- Özgün Temalar: İkinci Tanzimat Dönemi eserlerinde, özgün temalar ve hikayeler daha fazla yer alır. Yazarlar, klasik Osmanlı edebiyatının kalıplarından çıkmaya çalışır ve farklı konuları ele alırlar.
- Roman Türünün Gelişimi: İkinci Tanzimat Dönemi, roman türünün Osmanlı edebiyatında geliştiği bir dönemdir. Romanlar, daha karmaşık hikayeler ve karakterler içerir. Namık Kemal’in “İntibah” adlı romanı bu dönemin önemli bir örneğidir.
- Dil ve üslup: İkinci Tanzimat Dönemi eserlerinde dil ve üslup, daha sade ve anlaşılır bir hal alır. Yazarlar, klasik Osmanlı Türkçesi yerine sadeleştirilmiş bir dil kullanma eğilimindedirler.
İkinci Tanzimat Dönemi, Tanzimat Edebiyatı’nın olgunlaştığı ve Batı etkisinin daha derinleştiği bir dönemdir. Bu dönemin eserleri, Osmanlı edebiyatının modernleşme sürecinin önemli bir parçasını temsil eder.
