Etiket arşivi: Yusuf Atılgan

Egzistansiyalizm (Varoluşçuluk) Nedir? 1

Egzistansiyalizm (Varoluşçuluk) Nedir?

Batı edebiyat akımları içerisinde yer alan egzistansiyalizm, ilk olarak Martin Heidegger tarafından 1927’de ortaya atılmıştır. Dünyaya yayılmasını sağlayan Fransız düşünür ve romancı olan  Jean Paul Sartre’’nın benimsemesi ve edebiyata uygulamasıdır.  İkinci dünya savaşı sırasında tüm dünyaya yayılan egzistansiyalizm, insanın kendi değerlerini oluşturabileceği ve geleceğini kendisinin kurabileceğini savunan varoluşçuluk anlamına gelen bir felsefe akımıdır.

Varoloşçuluk felsefesi dört temel ilkeye dayanır bunlar;

  • Varoluş bireysel ve tektir, idelizm düşüncesinin tam tersi ve karşıtıdır.
  • Varlığın amacının araştırılmasını içinde barındırır. Varoluş sorununu temelinde taşır.
  • İnsanın içindeki olanaklardan birini seçebileceği bütünlükten oluşan varoluş, akla dayanmaktadır.
  • Varoluş görüşü daima dünyada var olma sorunsalını taşır. İnsanın diğer insanlarla olan ilişkisi, varlıklarla olan etkileşimi tarihsel bir somutluk taşır. İnsan kendi karakterini yaratarak var olabilir.

Egzistansiyalizme göre insan yaşanan olaylara ve durumlara göre en iyiyi ve en doğrusunu seçebilen bir varlıktır. İradesi, bilinci ve aklıyla insan düşünme yetisi olmayan canlı ve nesneler içinde yaşayan bir varlıktır.

Egzistansiyalizm (Varoluşçuluk) akımının batı edebiyatındaki temsilcileri

  • Jean Paul Sartre
  • Albert Camus
  • Andre Malraux
  • Simone de Beauvoir

Varoluşçuluk akımını benimseyen eserlerde karakter yoktur, çeşitli durumlarda karşı karşıya kalmış insanlar ve seçimleri vardır. Bu eserlerde insanın kendisini aşması, özgürleşerek varlığını bulma çabası işlenir.

Egzistansiyalizm, varoluşçuluk akımı edebiyatımıza Cumhuriyet döneminde girerek, temsilci olarak Yusuf Atılgan ve Edip Cansever tarafından benimsenir…

 

Aylak Adam - Yusuf Atılgan 2

Aylak Adam – Yusuf Atılgan

Aylak Adam – Yusuf Atılgan

“Konuşmam yetmiyormuş gibi düşünmeye de başladım. En kötüsü buydu. Çoğu insanlar gibi düşünmeden konuşsaydım kimse bir şey demeyecekti ama ben düşündüğümü söylemeye kalktım.

Aylak Adam - Yusuf Atılgan 3

Bay C. Tanışmaktan mutluluk duyduğum, yalnızlığı ve sorularıyla insanları eleştiren, sorgulayan, toplumdaki yerlerini anlamaya çalışan karakter.  Yusuf Atılgan post modernist yazarların arasından sivrilen, Türk edebiyatına Oğuz Atay ile birlikte yeni bir soluk ve renk katan yazar. Bilinç akışı akımıyla yazılan eserde, iç konuşmaya benzetilen sesli düşünme motifini ustalıkla işlemiştir Yusuf Atılgan.

Aylak Adam, günümüz aydınının toplamlar arasında yaşadığı yalnızlığı, iç sıkıntısını, anlaşılmayan kişi olmayı anlatmıştır.  Bay C, İstanbul sokaklarını tıpkı bir iş gibi arşınlarken, tanımadığı insanların arkasından giderken aklında hep nereye gidiyorlar sorusu dolaşır.  Bu insanlar nereye ve kime bu aceleyle gidiyor?

Söylenmeyeni söylediği, sokaklarda aradığı kişiyi bulma çabasında yalnızlığın boyutunu aştığını da görüyor.  Karakterine bir isim vermek yerine C. nin gözlerinden insanların tek düze yaşamlarına ve alışkanlıklarına bakıyor.

“Rahatsınız.

Hem ne kolay rahatlıyorsunuz.

İçinizde boşluklar da yok.

Neden ben de sizin gibi olamıyorum?

Bir ben miyim düşünen?

Bir ben miyim yalnız?”

Bilinç akışı tekniğiyle sürekli değişen anlık düşüncelerini okuduğumuz karakter, iyi bir adam olarak tanımlamadığı babası gibi olmaktan korkarak aylaklık ederken buluyor kendisini.  İçsel karmaşasını sürekli zihninde taşıyan C. teyzesinden aldığı sevgi boyutunu karşılayacak diğer eşini aramaktadır.  Sokaklarda aradığını bulmuştur, lakin amacın aramak mı olduğunu yoksa bulduğunun doğru kişi mi olduğunu yine kestirememektedir..