Yunan kolonisi olan Karadeniz’in Sinope (Sinop) da MÖ 412 de doğduğu söylenen Diyojen, sürgün edilen babasıyla Yunanistan’a gitmiştir.

Hayatını mala mülke adamadan son derece fakir şekilde geçiren Diyojen, meşhur bir halk filozofudur.

Atisthenes’in doğaya uyumlu yaşama prensibine göre yaşayan Diyojen’in yattığı yan devrilmiş bir fıçısı, bir de su içtiği çanağı olduğu bilinmektedir.

Anlatılan rivayetlere göre bir gün eliyle çeşmeden su içen bir çocuk gördüğünde;’Bu çocuk bana fazladan malım olduğunu gösterdi’ diyerek fazlalık olarak gördüğü çanağını da atmıştır.

Eflatun’un Çılgın Sokrat olarak nitelendirdiği Diyojen son derece akıllı, bilge, esprili ve nükteli sözleriyle halk arasında sevilen bir şöhret halini almıştır.

Yine bir rivayete göre Büyük İskender’in kulağına kadar gitmiştir ve büyük zatı ziyaret etmek istemiştir.

Büyük İskenderin geldiğini gören halk yerlere kadar eğilip saygı gösterilerinde bulunurken, Diyojen yatık haldeki fıçısında güneşlenmeyi sürdürmüştür.

Tüm serveti üstünde ki bir parça çul çaput olan Diyojen, gelen Büyük İskender’e asla yalakalık yapmamış, hatta hiç rahatını bile bozmamıştırç.

Büyük İskender’in askerleri Diyojen’i yaptığı saygısızlıktan ötürü tartaklayıp dövmeye yeltendiklerinde onlara engel olur ve şöyle sorar.

“Dokunmayın. Herkes Büyük İskender geliyor diye ayağa kalkıp yerlere yatıyor. Sen neden ayağa kalkmıyorsun, yoksa sen İskender’i tanımıyor musun?”

Diyojen bu soru karşısında “Tanıyorum. İyi tanıyorum ve sizi de biliyorum” karşılığını verir.

Büyük İskender “O halde söyle bakalım kimim ben?”

Diyojen “Bendemin bendesisisin (esirimin esirisin)” cevabını vererek şaşırtır.

Atından inen Büyük İskender hem şaşırmış hem de sarsılmış olarak bir daha soru sorar.

“Ne demek bu?”

Diyojen “Sen toprak için adam öldürüyorsun, dünya benim esirim ve kölem. Halbuki bunlar benim değer vermediğim şeyler. Sen ise benim esirime köle olmuşsun. Kim kime ayağa kalkacak ?”

Kimseye minneti olmayan, dünya malın da gözü olmayan Diyojen’in büyük bir filozof olduğunu anlayan zengin bir ülkenin imparatoru olan İskender, ona “Dile benden ne dilersen” diyerek lütfetti.

Diyojen mayışmış haliyle güneşi işaret ederek, “Gölge etme başka ihsan (iyilik) istemem” der….