Kelime Kökeni: Ad
– Cem etme
– Toplama
– Bir araya getirme
– Katlama
– Dürme
– Ürün alma
– Sarma
– Toplanmış
– Düzensiz asker
– Saray hizmetinde veya yeniçeri ocağında kullanılmak üzere toplanan Hristiyan çocuklarına verilen ad
– Devşirici
– Derleme
Cümle içinde kullanımı: “Eskileri yenilerle devşirdin peki ya mutluluğu hangisinde buldun?”
Devşirme; devşirme filinden gelen manası toplamak olan bir kelimedir. Bürokratif bir sınıfın oluşmasını amaçlayan devşirme sisteminde savaş esirleri içerisindeki yetenekli küçük çocukların ailelerinden alınarak özel okullarda eğitime tabi tutulmasıyla oluşmuştur. Genç ve yetenekli çocukları küçük yaşlardan itibaren sıkı bir eğitim altında eğitilerek devlete sadık üstün asker ve yönetici yetiştirme sistemine Devşirme denmektedir.
Osmanlı devletinde devşirme sistemi kendi tebaasından gençlerin yetiştirilmesi üzerine kurulmuştur. Savaş esirlerinden asker yetiştirme- ordu kurma geleneğine dayanan Devşirme sisteminin, Osmanlı devletindeki ilk adı ‘Pençik Sistemi’dir. Yeniçeri Ocağına devlete bağlı ve sadık asker kazandırılmak için gayri-müslim savaş esirlerinin çocukları yetiştirilmiştir.
Devşirme sistemi Pençik sisteminden daha teşkilatlı ve köklü bir sistemdir, Yeniçeri Ocağını kuran 1. Murad devşirme sistemini uygulamaya koymuştur. Devşirme sisteminin kurumsallaştırılması ve kanunlaştırılması II. Murat’a dayanmaktadır.
I. Murad daimi ordunun olması ve asker ihtiyacının artmasıyla askerlik yapmaya elverişli gayri-müslim Hristiyan çocuklarının 5 de 1’nin alınarak Türk-İslam terbiyesi ve eğitilmesini sağlamıştır. Yeteneğine ve kabiliyetine göre ayrılan çocukların gücü kuvveti ve dövüşmeye yeteneği olanlar askere, zeki ve herhangi bir konuda yeteneği olanlar ise saray için ayrı olarak yetiştirilirdi.
Devşirme çocuklar Enderun mektebinde örf ve geleneğe göre eğitim alarak Osmanlı devletinin bürokrasisine katkı sağlayacak şekilde eğitildi. Vezirlerden, büyük komutan ve devlet adamları devşirme sistemiyle sarayda bir yüksek bir mertebede görev alabiliyorlardı.
Devşirme sistemine alınacak çocukların yaşları 8-18 arasında değişirdi. Ailenin tek çocuğu, doğuştan sünnetli olanlar, keller, fodullar, sarışınlar, kahya çocukları, aşırı uzun boylu olanlar alınmazdı. Ayrıca Türk, Kürt, Gürcü, Acem, Rus,Yahudi çocukları asla devşirilmezdi. Boşnak, Arnavut, Sırp, Hırvat, Bulgar, Rum çocukları devşirilirdi.
Osmanlı devletinde devşirme sistemindeki yetiştirilen kişiler asla köle olarak görülmez, köle muamelesi yapılmazdı. Osmanlı devletinde Kayseri taraflarında devşirilen ve büyük bir makama gelen Mimar Sinan, Pargalı İbrahim Paşa, Köprülü Mehmed Paşa, Sokullu Mehmed Paşa, Kuyucu Murad Paşa devşirme sistemiyle devlete büyük katkılar sağlayan kişilerdir…