Etiket arşivi: Bilinç Akışı Tekniği Nedir?

Aylak Adam - Yusuf Atılgan 1

Aylak Adam – Yusuf Atılgan

Aylak Adam – Yusuf Atılgan

“Konuşmam yetmiyormuş gibi düşünmeye de başladım. En kötüsü buydu. Çoğu insanlar gibi düşünmeden konuşsaydım kimse bir şey demeyecekti ama ben düşündüğümü söylemeye kalktım.

Aylak Adam - Yusuf Atılgan 2

Bay C. Tanışmaktan mutluluk duyduğum, yalnızlığı ve sorularıyla insanları eleştiren, sorgulayan, toplumdaki yerlerini anlamaya çalışan karakter.  Yusuf Atılgan post modernist yazarların arasından sivrilen, Türk edebiyatına Oğuz Atay ile birlikte yeni bir soluk ve renk katan yazar. Bilinç akışı akımıyla yazılan eserde, iç konuşmaya benzetilen sesli düşünme motifini ustalıkla işlemiştir Yusuf Atılgan.

Aylak Adam, günümüz aydınının toplamlar arasında yaşadığı yalnızlığı, iç sıkıntısını, anlaşılmayan kişi olmayı anlatmıştır.  Bay C, İstanbul sokaklarını tıpkı bir iş gibi arşınlarken, tanımadığı insanların arkasından giderken aklında hep nereye gidiyorlar sorusu dolaşır.  Bu insanlar nereye ve kime bu aceleyle gidiyor?

Söylenmeyeni söylediği, sokaklarda aradığı kişiyi bulma çabasında yalnızlığın boyutunu aştığını da görüyor.  Karakterine bir isim vermek yerine C. nin gözlerinden insanların tek düze yaşamlarına ve alışkanlıklarına bakıyor.

“Rahatsınız.

Hem ne kolay rahatlıyorsunuz.

İçinizde boşluklar da yok.

Neden ben de sizin gibi olamıyorum?

Bir ben miyim düşünen?

Bir ben miyim yalnız?”

Bilinç akışı tekniğiyle sürekli değişen anlık düşüncelerini okuduğumuz karakter, iyi bir adam olarak tanımlamadığı babası gibi olmaktan korkarak aylaklık ederken buluyor kendisini.  İçsel karmaşasını sürekli zihninde taşıyan C. teyzesinden aldığı sevgi boyutunu karşılayacak diğer eşini aramaktadır.  Sokaklarda aradığını bulmuştur, lakin amacın aramak mı olduğunu yoksa bulduğunun doğru kişi mi olduğunu yine kestirememektedir..

Bilinç Akışı Tekniği Nedir? 3

Bilinç Akışı Tekniği Nedir?

Bilinç Akışı Tekniği Nedir? 4

Bilinç Akışı Tekniği Nedir?

Bilinç akışı tekniği, roman ve öykü yazımında karakterlerin zihninden geçenleri seri bir şekilde ara vermeden, belli bir sıralama sokmaya gerek duymadan aktarmaya çalıştığı edebi anlatım tekniğidir.  Anlık izleklerden oluşan cümleler uzun ve karmaşık olmaya meyillidir.  Bu tekniği kullanan yazar, kahramanın nesneleri, hayatı, olayları nasıl algıladığını bilinç yansıması şeklinde açıklar.

İç monolog ve iç konuşma tekniğiyle karıştırılan bilinç akışı, benzerlik göstermesine rağmen yapısal olarak farklılık gözetmektedir.  Bilinç akışı tekniğinde gramere, imlâ kurallarına dikkat edilmeksizin kelimeler birbirini takip etmektedir.

Daha çok derin ve soyut ifadeler meydana gelirken, samimi düşüncelerin ortaya çıkmasına neden olarak mantıksal örgütlenme içermez.  Bilinçsizliğe daha yatkın, anlık imgelerle sürekli değişen düşüncelerin bir araya gelmesidir.

Bilinç Akışı Tekniği Nedir? 5

Bu tekniği ustaca kullanan yazarlardan biri James Joyce‘dir, eserlerinin genelinde bilinç akışı tekniğinden yararlanmayı seçmiştir.

Ulysses eserinde bilinç akışı tekniğini protagonis olarak seçtiği Stephen Dedalus‘un anlık düşünceleriyle okurda zor anlaşılan, sürekli hareket halinde olan bilinçsizliği kelimeleriyle resmeder.

Türk edebiyatında is bilinç akışı akımına yazılarında başarıyla kullanan iki isim dikkat çekmektedir.  Oğuz Atay Tutunamayanlar romanında bilinç akışı tekniğini deneysel işleviyle adapte etmiş, romanın büyük bölümünü kahramanının düşünceleri kaplamıştır.  Tutanamayanlar yayımlandığı dönemde oldukça ilgi çekmiş ve eleştirmenler tarafından geçerli not alan bir eserdir.  Oğuz Atay özellikle başladığı bilinç akışı cümlemesini 75 sayfa boyunca noktalama işaretleri kullandırmadan peşi sıra sürüklemiştir.

Türk edebiyatının modern klasik yazarlarından biri olan Yusuf Atılgan, Anayurt Oteli ve Aylak Adam romanlarında bilinç akışı tekniğini kullanmıştır.

Bilinç akışı tekniğini kullanan diğer yazarlar;

  • Orhan Pamuk – Sessiz Ev
  • Virginia Woolf – Dalgalar
  • D. Salinger – Çavdar Tarlasında Çocuklar