Süreklilik eki, bir fiilin veya zarfın belirli bir süre zarfında devam ettiğini veya bir eylemin ne kadar sürdüğünü ifade etmek için kullanılan eklerdir. Bu ekler, bir eylemin geçmişte, şu anda veya gelecekte ne kadar süreyle devam ettiğini belirlememize yardımcı olurlar. Süreklilik ekleri Türkçe’de “-yor” ekidir ve aşağıdaki gibi kullanılırlar:
- Şu an süreklilik (-ıyor, -iyor, -uyor, -üyor):
- Okuyor: Okuyor + Süreklilik eki = Okuyor (şu an bir şeyi okuyor)
- Gülüyor: Gülüyor + Süreklilik eki = Gülüyor (şu an gülüyor)
- Gelecek süreklilik (-acak, -ecek):
- Yazacak: Yazacak + Süreklilik eki = Yazacak (gelecekte bir şeyi yazacak)
- Geçmiş süreklilik (-dı, -di, -du, -dü):
- Gitti: Gitti + Süreklilik eki = Gitti (geçmişte bir yere gitti)
- Konuştu: Konuştu + Süreklilik eki = Konuştu (geçmişte konuştu)
Süreklilik ekleriyle birlikte kullanılan fiiller, eylemlerin sürekliliğini veya zaman dilimini belirtmek için kullanılır. Örneğin, “Ali kitap oku-yor.” cümlesindeki “-yor” ekini kullanarak, Ali’nin şu an kitap okuduğunu ifade edebiliriz.
Kurallı birleşik fiil nedir örnek?
Kurallı birleşik fiiller, Türkçe’de “olmak,” “gitmek,” “gelmek,” “kalmak,” “gelmek,” “çıkmak,” gibi yardımcı fiillerle birleşerek anlamını tamamlayan ve kurallı bir şekilde oluşturulan fiillerdir. Bu fiillerin oluşturulmasında belirli kurallar vardır. Örnek vermek gerekirse:
- Gitmek:
- Yemek yemeği bitir-di-m. (Git+ti+im)
- Eve gitti-m. (Git+ti+m)
- Olmak:
- Ödev-i bitir-miş-ti-m. (Ol+muş+tu+m)
- Başkan olmuş-tu-m. (Ol+muş+tu+m)
- Gelirken:
- Araba sür-mek için ehliyet al-dım. (Gel+ir+ken)
- Eve gelirken, markete uğradım. (Gel+ir+ken)
Bu örneklerde gösterildiği gibi, kurallı birleşik fiiller, yardımcı fiillerle kullanılarak geçmiş zaman veya belirli anlamları ifade etmek için oluşturulan fiillerdir. Bu kurallı birleşik fiillerin oluşturulmasında belirli kurallar ve kalıplar bulunur, bu nedenle kullanımları belirli bir düzene tabidir.
Yeterlik fiili ne demek?
Yeterlik fiili, bir şeyin veya bir işin tamamlanması için yeterli olan bir miktarı veya seviyeyi ifade eden bir fiildir. Bu tür fiillerle bir eylemin ne kadar süre veya miktar gerektiği belirtilir. “Yeterlik” terimi genellikle Türkçe’de, bir işin yapılabilmesi veya bir şeyin karşılanabilmesi için gerekli olan şartları veya miktarı ifade eden fiillerle ilişkilendirilir.
Örnekler:
- “Yeterli para biriktirdik, tatil için rezervasyon yapabiliriz.” Burada “yeterli” kelimesi, tatil için gereken para miktarını ifade eder.
- “Saat beşte işten çıkacak kadar işi bitiremem.” Bu cümlede “çıkacak kadar” ifadesi, işin tamamlanması için gereken süreyi belirtir.
- “Yeterli bilgiye sahip değilim, daha fazla araştırma yapmam gerekiyor.” “Yeterli bilgiye sahip değilim” ifadesi, daha fazla araştırma yapılması gerektiğini belirtir.
Yeterlik fiilleri, bir eylemin ne kadar süre, miktar veya koşul gerektiğini açıkça ifade ederek iletişimde netlik sağlarlar. Bu tür fiiller, bir işin yapılabilirliği veya bir hedefin gerçekleştirilebilirliği hakkında fikir verir.