SOLID, yazılım geliştirme süreçlerinde iyi tasarım ilkelerini ifade eden bir kısaltmadır. Bu ilkeler, yazılımın esnek, sürdürülebilir, okunabilir ve kolayca değiştirilebilir olmasını sağlar. Her harf, belirli bir tasarım prensibini temsil eder:

1. S – Single Responsibility Principle (Tek Sorumluluk İlkesi)

• Bir sınıf yalnızca bir tek sorumluluğa sahip olmalıdır.
• Sınıfın yalnızca bir nedenle değişmesi gerekir.
• Örnek: Bir “Fatura” sınıfı, yalnızca fatura ile ilgili işlemleri yapmalı, PDF oluşturma veya veritabanı işlemleri gibi görevler başka sınıflara ayrılmalıdır.

2. O – Open/Closed Principle (Açık/Kapalı İlkesi)

• Yazılım varlıkları genişletmeye açık, ancak değişikliğe kapalı olmalıdır.
• Yeni özellikler eklemek için mevcut kodu değiştirmek yerine, yeni sınıflar veya metotlar oluşturulmalıdır.
• Örnek: Bir ödeme sisteminde yeni bir ödeme yöntemi eklemek için mevcut kodu değiştirmek yerine, mevcut yapıya uygun yeni bir ödeme yöntemi sınıfı eklenir.

3. L – Liskov Substitution Principle (Liskov Yerine Geçme İlkesi)

• Bir alt sınıf, türediği üst sınıfın yerine kullanılabilir olmalıdır.
• Alt sınıf, üst sınıfın davranışlarını bozmaz.
• Örnek: Bir “Kare” sınıfı, bir “Dikdörtgen” sınıfından türediğinde, dikdörtgenin tüm özelliklerini doğru bir şekilde sağlamalıdır.

4. I – Interface Segregation Principle (Arayüz Ayrımı İlkesi)

• Bir sınıf, ihtiyaç duymadığı yöntemlere sahip bir arayüzü implement etmek zorunda bırakılmamalıdır.
• Büyük arayüzler, daha küçük ve özelleşmiş arayüzlere bölünmelidir.
• Örnek: Bir “Uçak” sınıfı hem “Karada Giden” hem de “Havada Giden” gibi geniş bir arayüzü implemente etmek yerine, ayrı ayrı ilgili arayüzleri kullanmalıdır.

5. D – Dependency Inversion Principle (Bağımlılıkların Tersine Çevrilmesi İlkesi)

• Yüksek seviyeli modüller, düşük seviyeli modüllere bağımlı olmamalıdır. Her ikisi de soyutlamalara bağımlı olmalıdır.
• Detaylar, soyutlamalara bağımlı olmalıdır.
• Örnek: Bir “Sipariş İşlem” sınıfı, bir veritabanına doğrudan bağımlı olmamalı, bir “Veritabanı Bağlantı Arayüzü”ne bağımlı olmalıdır.

Bu ilkeler, yazılımın daha modüler, test edilebilir ve yeniden kullanılabilir olmasını sağlar. Özellikle Object-Oriented Programming (OOP) dillerinde sıkça uygulanır.