Prokaryot ve ökaryot, hücrelerin yapısına ve organizasyonuna göre iki ana gruba ayrılır.
Prokaryot:
- Tanım: Prokaryot hücreler, çekirdek zarı ile çevrili bir çekirdeğe sahip olmayan hücrelerdir.
- Örnekler: Bakteriler ve arkealar bu grupta yer alır.
- Hücre Yapısı:
- Genellikle daha küçük (0.1 – 5.0 mikrometre) ve daha basit bir yapıya sahiptirler.
- Genetik materyal, hücre içinde serbestçe bulunan dairesel DNA şeklindedir.
- Ribozomlar, daha küçük yapılıdır.
- Hücre zarı ve çoğunlukla bir hücre duvarı içerirler.
- Organel yapıları yoktur; ancak bazıları, enerji üretimi gibi işlevleri gerçekleştiren zar sistemi veya diğer yapılarını içerebilir.
Ökaryot:
- Tanım: Ökaryot hücreler, çekirdek zarı ile çevrili bir çekirdeğe sahip olan hücrelerdir.
- Örnekler: Bitkiler, hayvanlar, mantarlar ve protistalar bu grupta yer alır.
- Hücre Yapısı:
- Genellikle daha büyük (10 – 100 mikrometre) ve daha karmaşık bir yapıya sahiptirler.
- Genetik materyal, çekirdek içinde bulunan lineer DNA şeklindedir.
- Ribozomlar, daha büyük ve daha karmaşıktır.
- Çeşitli zarla çevrili organeller (mitokondri, endoplazmik retikulum, Golgi aygıtı vb.) içerirler.
- Hücre duvarı, bitki hücrelerinde selülozdan, mantar hücrelerinde kitinden yapılır.
Özet:
- Prokaryot: Çekirdek zarı yok, daha basit yapıda, bakteriler ve arkealar.
- Ökaryot: Çekirdek zarı var, daha karmaşık yapıda, bitkiler, hayvanlar, mantarlar.
Bu iki grup, yaşamın temel birimleri olarak farklı özelliklere ve işlevlere sahiptir.