Plastik, genellikle organik olmayan sentetik polimerlerden yapılan bir malzemedir. Organik kelimesi genellikle karbon içeren bileşikleri ifade eder, ancak kimyasal anlamda “organik” kelimesi, biyolojik yaşamla ilgili olduğu gibi, karbon temelli bileşiklerle sınırlı değildir. Plastik, genellikle karbon, hidrojen, oksijen, azot ve diğer elementleri içeren polimer zincirlerinden oluşur.
Plastikler genellikle petrokimyasal kaynaklardan elde edilir, bu nedenle doğal olarak organik değillerdir. Ancak, bu durum, biyoplastikler gibi bazı özel plastik türleri için geçerli değildir. Biyoplastikler genellikle biyolojik kaynaklardan elde edilen ve çevre dostu olan plastik türlerini ifade eder.
Sonuç olarak, genel olarak plastikler organik değildir, ancak bazı özel durumlarda biyoplastikler gibi organik plastik türleri bulunabilir.
Plastik Nedir?
Plastik, genellikle polimer adı verilen büyük moleküler yapıdaki sentetik veya yarı-sentetik malzemelerden yapılan bir malzeme türüdür. Plastikler genellikle termoplastik veya termoset olarak sınıflandırılır.
Temelde, plastikler, polimer adı verilen uzun moleküler zincirlerden oluşur. Bu polimer zincirleri, monomer adı verilen küçük moleküler birimlerin birleşmesiyle oluşur. Polimerler, genellikle karbon, hidrojen, oksijen, azot ve diğer elementlerden oluşan organik bileşiklerdir.
Plastikler geniş bir uygulama yelpazesine sahiptir ve birçok farklı endüstride kullanılırlar. Ambalaj malzemeleri, tıbbi cihazlar, elektronik ekipmanlar, otomotiv parçaları, oyuncaklar ve daha pek çok ürün plastik içerebilir. Plastiklerin avantajları arasında hafiflik, dayanıklılık, esneklik, düşük maliyet ve çeşitli renk ve şekillerde üretilebilme yeteneği bulunmaktadır.
Ancak, plastik kullanımı çevresel endişelere neden olabilir. Plastik atıkların birikimi, çevre kirliliği ve ekosistemlere zarar verebilecek sorunlara yol açabilir. Bu nedenle, sürdürülebilir plastik alternatifleri araştırılmakta ve çevre dostu çözümler geliştirilmektedir.
plastik neyden yapılır?
Plastikler genellikle petrokimyasal kaynaklardan elde edilen sentetik polimerlerden yapılır. Plastik üretimi genellikle şu adımları içerir:
- Ham Petrol veya Doğal Gaz: Plastik üretiminin başlangıcında, genellikle ham petrol veya doğal gaz gibi petrokimyasal kaynaklar kullanılır.
- Kraking: Ham petrol veya doğal gaz, rafineri veya petrokimya tesislerinde bir dizi kimyasal işleme tabi tutularak kraking adı verilen bir süreçle çeşitli hafif hidrokarbonlara ayrılır. Bu, daha sonra polimerizasyon için kullanılacak monomerlerin elde edilmesine yol açar.
- Monomer Üretimi: Kraking sürecinden elde edilen hafif hidrokarbonlar, monomer adı verilen küçük moleküler birimlere dönüştürülür. Bu monomerler, plastik polimer zincirlerini oluşturacak birimlerdir.
- Polimerizasyon: Monomerler, birleştirilerek uzun moleküler zincirler oluşturan polimerlere dönüştürülür. Bu polimerizasyon süreci, çeşitli plastik türlerini üretir ve bu türlerin özelliklerini belirler.
- Ek Katkı Maddeleri: Plastiklere özellik eklemek veya istenilen özellikleri elde etmek için çeşitli katkı maddeleri eklenir. Bu maddeler arasında renklendiriciler, yumuşatıcılar, güçlendiriciler ve UV ışınlarına karşı koruyucular bulunabilir.
- Ekstrüzyon veya Enjeksiyon Kalıplama: Polimer karışımı, ekstrüzyon veya enjeksiyon kalıplama gibi işlemlerle istenilen şekil ve formu alır.
Bu genel süreç, farklı plastik türleri için değişiklik gösterebilir. Örneğin, polietilen, polipropilen, polivinil klorür (PVC), polistiren gibi yaygın plastik türleri, benzer ancak tür özel işlemlerle üretilir.