Pankreas, sindirim ve glikoz metabolizmasında önemli rol oynayan bir organdır. Bu organla ilgili bazı rahatsızlıklar aşağıda sıralanmıştır:
- Akut Pankreatit: Pankreasın ani olarak iltihaplanmasıdır. Alkol kullanımı, safra taşları ve bazı ilaçlar bu duruma neden olabilir. Belirtiler arasında üst karın ağrısı, bulantı, kusma, ateş ve hızlı nabız yer alabilir.
- Kronik Pankreatit: Pankreasın uzun süreli iltihaplanmasıdır ve genellikle aşırı alkol tüketimine bağlıdır. Sürekli ya da tekrarlayan karın ağrısı ve sindirim sorunlarına neden olabilir.
- Pankreas Kanseri: Pankreasta kötü huylu tümör oluşumudur. Erken evrede belirti vermezken, ileri evrelerde karın ağrısı, sarılık, kilo kaybı ve iştahsızlık gibi belirtilere neden olabilir.
- Pankreas Kistleri: Pankreas içinde sıvı dolu keseciklerdir. Bazıları zararsız olabilirken, diğerleri kanser riski taşıyabilir.
- Pankreas Yetmezliği: Pankreasın yeterli sindirim enzimi üretememesidir. Bu durum yağların ve bazı besinlerin tam olarak sindirilememesine neden olur, bu da ishale ve kilo kaybına yol açabilir.
- Pankreatik Pseüdokist: Akut pankreatit sonrası pankreasta oluşan sıvı dolu keseciklerdir. Enfeksiyon, kanama veya rüptüre neden olabilir.
- Endokrin Tümörler: Pankreasın endokrin hücrelerinden kaynaklanan tümörlerdir. Bu tümörler insülin, glukagon veya diğer hormonları aşırı miktarda üretebilir, bu da çeşitli semptomlara neden olabilir.
- Diyabet: Pankreasta insülin üretimindeki sorunlardan kaynaklanan kronik bir hastalıktır. Tip 1 diyabet, pankreasın yeterli insülin üretememesi nedeniyle oluşurken, tip 2 diyabet insülin direnci nedeniyle oluşur.
Bu rahatsızlıkların her birinin belirti, sebep ve tedavi yöntemleri farklıdır. Eğer pankreasla ilgili bir problem şüphesi taşıyorsanız, bir sağlık profesyoneline başvurmalısınız.
Pankreas kanseri Belirtileri
Pankreas kanseri genellikle erken aşamalarda belirti göstermez. Ancak hastalık ilerledikçe bazı belirtiler ortaya çıkabilir. Bu belirtiler şunlar olabilir:
- Karın Ağrısı: Ağrı genellikle üst karında hissedilir ve sırt bölgesine yayılabilir.
- Sarılık: Gözlerin ve cildin sararması, idrarın koyu renkte olması ve dışkının açık renkte olması gibi belirtilerle görülebilir. Pankreas tümörü safra kanallarını tıkayabilir, bu da bilirubinin kanda birikmesine ve sonuç olarak sarılığa yol açabilir.
- Kilo Kaybı: Açıklanamayan kilo kaybı olabilir.
- İştahsızlık: Hastaların çoğunda iştahsızlık ve tokluk hissi olabilir.
- Bulantı ve Kusma: Tümör, mide çıkışını tıkayabilir, bu da bulantıya ve kusmaya neden olabilir.
- Pankreatit: Pankreasın iltihaplanması.
- Diyabet: Pankreas kanseri, pankreasta insülin üreten hücrelere zarar verebilir, bu da yeni başlayan diyabete yol açabilir.
- Depresyon: Bazı hastalar depresyon belirtileri gösterebilir.
- Karaciğer Büyümesi: Karaciğerde hissedilen bir büyüme veya kitlenin oluşması.
- Deri Altında Kanama: Kan damarlarına verilen zarar nedeniyle deri altında kolaylıkla morluk oluşabilir.
- Yorgunluk ve Halsizlik: Genel bir yorgunluk ve halsizlik hissi.
- Deride Döküntüler ve Kaşıntı: Deride döküntüler ve kaşıntı olabilir.
Belirtiler genellikle tümörün boyutuna, tipine ve konumuna göre değişiklik gösterebilir. Ayrıca, bu belirtilerin birçoğu diğer hastalıklarda da görülebilir. Eğer bu belirtilerden birini veya birkaçını yaşıyorsanız, en kısa zamanda bir sağlık profesyoneline danışmalısınız.
Pankreas az çalışırsa ne olur?
Pankreasın yeterince çalışmaması, pankreas yetmezliği olarak adlandırılır. Pankreas, sindirimi destekleyen enzimleri ve kan şekeri düzeyini kontrol eden hormonları üreten bir organdır. Pankreasın yetersiz çalışması, bu fonksiyonların bozulmasına neden olabilir ve şu sonuçlara yol açabilir:
- Sindirim Sorunları: Pankreas, besinlerin sindirilmesine yardımcı olmak için enzimler üretir. Pankreas yeterince çalışmazsa, bu enzimlerin yetersiz miktarda üretileceği anlamına gelir. Sonuç olarak, yağlar ve besinler tam olarak sindirilemez. Bu durum, yağlı dışkı (steatore), kilo kaybı, şişkinlik, gaz, karın ağrısı ve diyare gibi sindirimle ilgili problemlere neden olabilir.
- Diyabet: Pankreas, insülin ve glukagon adında iki önemli hormon üretir. Bu hormonlar, kan şekeri (glikoz) seviyelerini düzenler. Pankreasın yetersiz çalışması, insülin üretiminin azalmasına neden olabilir, bu da tip 1 diyabet riskini artırır.
- Malnütrisyon: Pankreasın yeterince enzim üretememesi nedeniyle besinler tam olarak sindirilemez. Bu, vücudun gerekli vitaminlerden, minerallerden ve diğer besin maddelerinden yoksun kalmasına yol açabilir.
- Kemik Sorunları: Malnütrisyonun bir sonucu olarak, vücut D vitamini gibi bazı önemli vitaminleri ememez. Bu da kemik yoğunluğunun azalmasına ve osteoporoz riskinin artmasına neden olabilir.
- Büyüme ve Gelişme Problemleri: Çocuklarda pankreas yetmezliği, yeterli besin maddelerini emememe nedeniyle büyüme ve gelişme sorunlarına yol açabilir.
Pankreas yetmezliğinin tedavisi genellikle pankreatik enzim takviyeleri ile yapılır. Bu takviyeler, yiyeceklerle birlikte alınır ve sindirimi kolaylaştırır. Eğer bu tür semptomlar ya da belirtiler gösteriyorsanız, bir gastroenteroloji uzmanına başvurmanız önemlidir.