Özel yetkili mahkemeler, belirli konularda yargı yetkisine sahip olan ve bu konularda özel uzmanlık gerektiren mahkemelerdir. Her ülkenin kendi yasalarına ve yargı sistemine göre farklılık gösterebilirler, ancak genellikle aşağıdaki türlerden oluşurlar:
- Ticaret Mahkemeleri: Ticari anlaşmazlıkları çözmek için özel olarak kurulmuş mahkemelerdir. Ticaret hukuku, ticari sözleşmeler, iflas ve konkordato gibi konularda yetkilidirler.
- İş Mahkemeleri: İş hukukuyla ilgili davalara bakan mahkemelerdir. İşçi işveren ilişkilerinden kaynaklanan anlaşmazlıkları çözmekle görevlidirler.
- Ceza Mahkemeleri: Özellikle ağır suçlar, terörle mücadele gibi konularda uzmanlaşmış mahkemelerdir. Genellikle özel güvenlik tedbirleri ve prosedürler uygularlar.
- Askeri Mahkemeler: Askeri personelin işlediği suçlarla ilgilenen mahkemelerdir. Askeri disiplin ve suçlarla ilgili yasal süreçleri yönetirler.
- İdare Mahkemeleri: İdare hukuku çerçevesinde idari işlemlere karşı yapılan davalara bakan mahkemelerdir. Kamu idarelerinin yaptığı işlemleri denetlerler.
- Aile Mahkemeleri: Boşanma, velayet, nafaka gibi aile hukuku konularında yetkilidirler. Aile içi anlaşmazlıkların çözümü için kurulmuşlardır.
Özel yetkili mahkemeler, belirli konularda uzmanlaşmış oldukları için bu tür davalara daha etkili ve hızlı bir şekilde çözüm getirebilirler.