Oksijensiz solunum, hücrelerin enerji üretmek için oksijen kullanmadığı bir metabolik süreçtir. Bu tür solunumda, glukoz gibi organik moleküller anaerobik koşullarda parçalanarak enerji (ATP) üretilir. Oksijensiz solunumun en yaygın örneklerinden biri fermentasyondur.
Oksijensiz solunumu yapabilen organizmalar şunlardır:
- Bakteriler: Bazı bakteriler, oksijenin bulunmadığı ortamlarda hayatta kalabilirler. Örneğin, bazı laktik asit bakterileri ve metanojen bakteriler oksijensiz solunum yapar.
- Maya: Özellikle ekmek yapımında kullanılan maya türleri, oksijen yokluğunda alkol fermentasyonu yaparak enerji üretir.
- Bitkiler: Bitkilerin kökleri, su ve oksijen eksikliği durumunda oksijensiz solunum gerçekleştirebilir.
- Hayvanlar: Bazı hayvanlar, oksijen az olduğunda kısa süreli oksijensiz solunum yapabilir. Örneğin, bazı su hayvanları, anoksik (oksijensiz) ortamlarda hayatta kalmak için alternatif enerji üretim yolları kullanabilir.
Oksijensiz solunum, genellikle enerji verimliliği açısından daha düşük olduğu için organizmalar, oksijen mevcut olduğunda oksijenli solunum yapmayı tercih ederler. Ancak, oksijensiz ortamlar veya kısa süreli oksijen yokluğu durumlarında bu yöntem hayati önem taşır.