Kur’an, Müslümanların inandığına göre, Allah’ın son peygamberi Muhammed’e yaklaşık 23 yıl süren bir süre zarfında melek Cebrail aracılığıyla ayet ayet ve bazen de daha uzun bölümler halinde vahyedilmiştir. Bu süreç boyunca vahyedilen ayetler ve sureler, belirli olaylara, sorulara veya toplumun ihtiyaçlarına cevap olarak indirilmiştir. Dolayısıyla, ayetlerin ve surelerin iniş sırası, kitapta yer aldığı sıradan farklıdır.

Kur’an’ın şu anki sıralaması, Hz. Muhammed’in vefatından sonra, halifeler döneminde, özellikle de Üçüncü Halife Hz. Osman (r.a) zamanında resmi bir şekilde derlenmiştir. Bu sıralama, surelerin uzunluğuna göre (genellikle en uzundan en kısaya doğru) ve bazı geleneksel nedenlere dayanmaktadır, ancak bu sıralamanın tam olarak neden bu şekilde olduğuna dair net bir sebep belirtmek zordur.

Bazı alimler, sıralamanın hem tebliğ hem de ezberleme kolaylığı açısından en uygun şekilde yapıldığını söylerler. Ancak, bu sıralama tamamen ilahi bir talimat sonucu mu, yoksa sahabe ve alimlerin istişareleri sonucu mu belirlendiği konusunda kesin bir görüş birliği yoktur.

Bununla birlikte, Kur’an’ın iniş sırasını bilmek, ayetlerin tarihsel bağlamını anlamak için önemlidir. Bu nedenle, tefsirlerde ve İslam tarihinde, ayetlerin neden ve hangi olaylar karşısında indirildiğine dair bilgiler bulunmaktadır. Bu bilgilere “asbab-ı nuzul” (iniş sebepleri) denir.

Kur’an’daki surelerin isimleri genellikle sure içerisinde geçen belirgin, öne çıkan ya da temsil edici bir kelime veya konseptten alınır. Ancak bu isimler, surenin ana temasını veya konusunu tam olarak yansıtmayabilir. Sure isimleri genellikle hatırlatıcı veya tanımlayıcı işlev görmektedir. İşte bazı örnekler:

1. Fatiha (Açış): Kur’an’ın açılışında yer alan suredir ve Müslümanların günlük namazlarda sıkça okuduğu bir suredir.
2. Bakara (İnek): Sure içerisinde geçen, Hz. Musa’nın kavmi için kesilen inekle ilgili olaydan dolayı bu ismi almıştır.
3. Nisa (Kadınlar): Kadınların hakları, miras meseleleri ve evlilikle ilgili konuları ele aldığı için bu ismi taşır.
4. Kehf (Mağara): Surede anlatılan, mağarada uyuyan yedi gençten dolayı bu ismi taşır.
5. Taha: Bu sure ismini, sure içerisinde geçen “Taha” kelimesinden alır. Ancak “Taha” kelimesinin anlamı üzerine farklı yorumlar vardır.
6. Kalem (Kalem): Surede geçen “kalem” kelimesinden dolayı bu ismi taşır.

Bu örneklerden de anlaşılacağı üzere sure isimleri, genellikle sure içinde geçen veya surenin bir kısmını öne çıkaran bir olay, konsept veya kelimeye dayanır. Ancak bu isimlerin, surenin tümünün ana temasını veya içeriğini kapsadığını söylemek zordur. Bu nedenle, bir surenin temasını veya ana konusunu anlamak için sadece ismine bakmak yeterli değildir; surenin tamamının okunması ve tefsirlerle desteklenmesi gerekmektedir.

Kur’an’ın en son inen âyetinin hangisi olduğuna dair bazı rivayetler mevcuttur. En yaygın kabul gören görüş, Maide Suresi’nin 3. âyetinin son kısmı olduğudur. Bu âyet şöyledir:

“Bugün size dininizi kemale erdirdim, üzerinizdeki nimetimi tamamladım ve size din olarak İslam’ı seçip beğendim.”

Bu âyetin, Hz. Muhammed’in veda haccında, Arafat’ta bulunduğu sırada inmiş olduğuna inanılır. Bu, Allah’ın dinin tamamlandığını ve İslam’ın kemale erdiğini ilan ettiği bir âyet olarak kabul edilir.

Ancak, bu konudaki rivayetler arasında farklılık olabileceğini unutmamak gerekir. Bu sebeple, kesin bir bilgi için alimlerin görüşlerine ve tefsir kaynaklarına başvurmak faydalı olacaktır.