Kaşgarlı Mahmut, Türk dili ve kültürü üzerine önemli çalışmalar yapmış 11. yüzyılın büyük Türk dilbilimcilerinden biridir. En bilinen eseri, Divânü Lügati’t-Türk adlı sözlük ve dilbilgisi kitabıdır. İşte bu önemli eseri hakkında detaylar:

1. Divânü Lügati’t-Türk

• Tam Adı: Divânü Lügati’t-Türk (Türk Dilleri Sözlüğü)
• Yazım Yılı: 1072-1074
• Özellikleri: Bu eser, Araplara Türkçeyi öğretmek ve Türk kültürünü tanıtmak amacıyla Arapça yazılmış bir sözlüktür. Sözlükte, Türk lehçelerindeki kelimeler ve deyimler açıklanmış, örnek cümleler verilmiş ve Türk toplumunun yaşam biçimi, gelenekleri hakkında bilgiler sunulmuştur.
• Dil ve Lehçe Çeşitliliği: Kaşgarlı Mahmut, eserde çeşitli Türk boylarına ait lehçelere ve bu lehçelerin dil özelliklerine yer vermiştir. Ayrıca eser, bir tür ansiklopedik sözlük niteliği taşıdığı için dönemin Türk kültürü ve coğrafyası hakkında geniş bilgi sunmaktadır.
• Eserin İçeriği: Türk dilinin zenginliğini göstermek için atasözleri, deyimler ve manzum parçalara yer vermiştir. Eserde ayrıca Türk boylarının yaşadığı coğrafyalar hakkında çizilmiş bir dünya haritası da bulunmaktadır.

Kaşgarlı Mahmut’un başka bir eseri olduğuna dair net bilgi bulunmamaktadır, ancak Divânü Lügati’t-Türk Türk dili ve kültürü için öyle değerli bir kaynak olarak kabul edilir ki, kendisi bu eseri ile tanınmaktadır.