İyonlaşma enerjisi, bir atomun bir elektronu uzaklaştırarak iyon haline geçmesi için gerekli olan enerjidir. Bu enerji, atomun çekirdek çevresinde dönen elektronların çekirdek tarafından tutulma gücüne karşı gelmesi gereken enerjidir. İyonlaşma enerjisi birkaç faktöre bağlıdır:

1. Atomun Büyüklüğü: Atom ne kadar büyükse, elektronlar çekirdeğe o kadar uzak olur ve iyonlaşma enerjisi düşer. Bu durum, elektronun çekirdek tarafından tutulma gücünün azalmasına neden olur.
2. Atom Yapısındaki Elektron Doldurma: Elektronların enerji seviyeleri ve alt enerji seviyeleri arasındaki doluluk durumu, iyonlaşma enerjisini etkiler. Bir enerji seviyesindeki alt enerji seviyeleri tamamen doluysa veya yarı doluysa, elektron çıkarmak için daha fazla enerji gerekir.
3. Atomun Nükleer Yükü (Proton Sayısı): Atomdaki proton sayısı arttıkça, çekirdek çevresindeki elektronları çekme gücü artar ve iyonlaşma enerjisi artar. Bu nedenle, atomun nükleer yükü, iyonlaşma enerjisi üzerinde önemli bir etkiye sahiptir.
4. Elektronların Yerleşimi: Elektronların hangi enerji seviyelerinde bulunduğu ve bu seviyelerdeki elektronların sayısı iyonlaşma enerjisini etkiler. Dış enerji seviyelerinde bulunan elektronlar, iç seviyelerdekilere göre daha zor çıkartılabilir.

Bu faktörlerin kombinasyonu, bir atomun iyonlaşma enerjisini belirler. Genel olarak, küçük bir atom, düşük iyonlaşma enerjisine sahip olma eğilimindedir, çünkü elektronları çekirdeğe daha yakındır ve çekim kuvveti daha zayıftır. Büyük bir atom ise genellikle yüksek iyonlaşma enerjisi gerektirir, çünkü elektronları çekirdekten uzakta bulunur ve çekirdek tarafından daha kuvvetli çekilirler.