– Size fayda sağlayan bir nesne veya kişinin gönlü kırılıp ona zarar verecek davranışlardan uzak durulmalıdır.
– Cümle İçinde Kullanımı : ” Halil amcamla dün tartıştık ve istemeden gönlünü kırdım. Küçük bir tartışma büyüdü Gönlünü almam lazım bunca zaman arkamda durdu gölgesinde oturulacak ağacın dalı kesilmez.”
– Kadınlar eğlenmeyi ve gezmeyi sever. Bu yüzdende herhangi bir eğlence, düğün tarzı mutlu olacakları alanlara katılabilmek için engelleri yok etmeye çalışırlar.
– Cümle İçinde Kullanımı : ”Hanım eve dün akşam çok yorgun geldi ama o yorgunlukla komşunun düğününe katıldı, gökyüzünde düğün var deseler, kadınlar merdiven dayar vallahi.”
– Maddi durumu iyi olan kimseler, yetersiz olan kimselere yardım edebilirler. Fakat durumu yetersiz ve kendi geçimini zar zor sağlayabilen bir kimse zengin birine yardım edemez. Gücü yeten bir kimse kendinden daha güçsüz olan kimselere yardım edebilir.
– Cümle İçinde Kullanımı : ”Depremde insanlar tüm varlıklarını kaybetti maalesef. Devlet depremzedelerin yanında olarak maddi ve manevi olarak yardım etmeye çalışrı.Sonuç olarak Gökten yere yağar, yerden göğe değil.”
Gerçkleşmesi oldukça zor, hayallere bile sığmayan şeylerle vakit harcayarak, olabilecek olan şeylerin önü kesilmemelidir.
Cümle içinde kullanımı: ” 16 yaşında holding kurma hayali var ahmetin fakat daha oto tamircide çalışıyor kolay yoldan bu şekilde bir işe sahip olmayacağını yaşayarak öğrenmeli. Göğe direk, Denize kapak olmaz.”
Göç ettiğiniz memleketin kıymetini gurbete gidip, gurbetin zoruklarıyla karşılaştığınızda anlarsınız. Memleketinizin değeri o zaman anlaşılır.
Cümle içinde Kullanımı: ”Ne zormuş bu şehirde yaşamak oysa güzel köyüm öylemiydi. Göçtük yurdun kadri konduk yurtta bilinir işte memleket gibisi yok. ”
Bir duruma veya işe geride başlayan ve yol katedemeyen bir kişi işler sarpa sardığında ve işleyiş değiştiğinde biranda öne geçebilir.
Cümle İçinde Kullanımı: İş yerinde zeynepin projesi beğenilirken sinanın projesi ise o kadar beğenilmemişti. Zeynep projesinde bir yerin hesaplamasını yanlış yapmış ve işler sarpa sarmıştı. Biranda yönetim Sinan’ın projesini yürürlüğe koydu. Göç Dönüşü Topal eşek öne geçer ne olacağı belli olmaz.”
Gizli saklı yapılan bir iş eninde sonunda ortaya çıkacaktır. Saklanmaya çalışılan bir şey hiç bir zaman gizli kalmaz ve günyüzüne çıkar.
Cümle İçinde Kullanımı: ” Nurten Annesi gile Ege üniversitesi Tıp fakültesini kazandığını söylemiş. Kazandığı bölüm ise Turizm işletmeciliğiymiş. ‘ yıldır Annesi gile yalan söyledi ama ortaya çıktı. Gizlide gebe kalan aşik’arede doğurur demişler.”
Gurbete giden bir kimse memlketine bir daha dönemeyebilir.Gittiği yerde vefat edebileceğinden ve başına bir iş gelmese bile sevdiklerini geride bıraktıklarını bıraktığı gibi bulamayabilir. Döndüğünde yakın çevresinden biri vefat edebilir. O yüzden o kişileri göremeyebilir ya da sevdikleri onu bir daha göremeyebilir. Vedalaşır iken bu durum göz önünde bulundurulmalıdır ve herkesten helallik alınmalıdır.
Cümle İçinde Kullanımı: ” Ayşe teyzenin oğlu almanyaya giderken tanıdığı herkesten helallik istedi bide öyle sarıldı ki annesine son sarılışıymış hissetmiş çocuk yolda kaza geçirip vefat etti. Gidip de gelmemek var, gelip de görmemek var.”
Bir mal sizin olsa dahi gidip görüp kullanamdığınız için bir değeri kalmaz. Gidip görüp vakit geçiremediğiniz yerler sizin olsa bile anlam ifade etmemektedir.
Cümle İçinde Kullanımı: ”İzmir’de evi çekip çevirmesi için bir kiracıya vermiştik. Fakat kiracı evin 4 katını birden kullanmış. 3 yıldır gidememiştik eve. Bizde zannediyoruz ki evimizi çekip çeviriyor. Gidilmeyen yer senin olmaz işte.”
Elden çıkan bir varlığın veya nesnenin bir daha geri gelmeyeceğini anlatan bir söz öbeğidir. Ölen bir insan nasıl geri gelemiyorsa elden çıkan mal,nesne, varlık ta bir daha geri gelmeyecektir.
Cümle İçinde Kullanımı: ” Yukarı köyün muhtarının Arabasını çalınmış polise başvurmuşlar ve o arabanın bulanacağını düşünüyorlar. Giden Gelse Dedem gelirdi O arabanın üzerine bir bardak soğuk su içmesi gerek maalesef.”