Franchise bayilik, bir işletmenin belirli bir markayı, ürünleri veya hizmetleri belirli bir süre ve şartlar dahilinde kullanma hakkını başkalarına vermesi anlamına gelir. Franchise, genellikle iki taraf arasında bir sözleşme ile düzenlenir:
- Franchise Veren (Marka Sahibi): Franchise bayilik hakkını veren, kendi marka, ürün veya hizmetlerini kullandırır. Bu kişi veya şirket, bayilerin eğitimini, pazarlama desteğini ve diğer operasyonel yardımları sağlar.
- Franchise Alan (Bayii): Franchise verenin marka ve sistemini kullanarak kendi işini kuran ve yöneten kişidir. Bayi, genellikle franchise verenin belirlediği kurallara ve standartlara uymak zorundadır.
Franchise bayilik, girişimcilere, önceden kurulmuş bir iş modelinin avantajlarından yararlanma fırsatı sunar. Ayrıca, markanın tanınmışlığı sayesinde daha hızlı bir müşteri tabanı oluşturma olanağı sağlar. Ancak, franchise alan kişinin belirli mali yükümlülükleri ve kısıtlamaları olabilir.