Feodalite, genel olarak Orta Çağ’da, özellikle 15. yüzyılın sonlarından itibaren Avrupa’da ve diğer bölgelerde sona erdi. Ancak, bu süreç farklı bölgelerde ve ülkelerde farklı şekillerde gerçekleşti. İşte feodalitenin sona ermesine etki eden bazı faktörler:

1. Ekonomik Değişimler: Tarım ve ticaretteki gelişmeler, feodal ekonominin değişmesine ve geleneksel feodal üretim ilişkilerinin zayıflamasına neden oldu. Yeni tarım teknikleri, ticaretin artması ve şehirlerin büyümesi, feodal toprak ilişkilerini sarsan faktörler arasındaydı.
2. Kilise Reformları: Reform hareketleri, kilise ve dini kurumların güç dengesini etkiledi. Bu, feodal düzen içindeki geleneksel otoritelerin zayıflamasına katkıda bulundu.
3. Teknolojik İlerleme: Teknolojik gelişmeler, tarım ve üretim süreçlerini değiştirdi. Özellikle tarım makineleri ve yeni üretim teknikleri, geleneksel feodal yapıları etkiledi.
4. Şehirleşme: Şehirlerdeki nüfus artışı ve şehirleşme, geleneksel köy hayatını ve feodal toprak ilişkilerini değiştirdi. Şehirlerdeki serbest meslek sahipleri ve tüccarlar, yeni bir sınıfın ortaya çıkmasına neden oldu.
5. Siyasi Değişimler: Merkezi monarşilerin güçlenmesi, feodal lordların güç kaybetmelerine neden oldu. Krallar, sık sık güçlerini artırarak feodal lordlara karşı daha bağımsız hale geldi.
6. Salgın Hastalıklar: 14. yüzyılın ortalarında Avrupa’da yaşanan Büyük Veba Salgını, nüfusun azalmasına ve çalışan sınıfların güçlenmesine neden oldu. Bu, feodal lordların toprakları için daha fazla işgücüne olan ihtiyacını artırdı.
7. Yeni Dünya Görüşleri: Rönesans ve Aydınlanma gibi entelektüel hareketler, feodal düzenin sorgulanmasına ve değiştirilmesine yol açtı.

Bu faktörlerin bir kombinasyonu, feodaliteyi sona erdiren sürecin bir parçasıydı. Ancak, bu süreç farklı coğrafyalarda ve zamanlarda farklılık gösterdi.

Feodalite, Orta Çağ’da, genellikle 9. yüzyıldan 15. yüzyıla kadar olan bir dönemde, Avrupa ve diğer bazı bölgelerde yaygın olan toplumsal, ekonomik ve politik bir düzeni ifade eden bir terimdir. Feodal sistem, toplumun belirli bir hiyerarşi ve toprak sahipliği düzenine dayanıyordu. Bu düzen içinde, toprak sahibi olan feodal lordlar, topraklarını korumak ve yönetmek için vassallar adı verilen soylulara belli bir ölçüde toprak verirdi. Bu vassallar, lordlara bağlılık yemini ederlerdi ve karşılığında koruma ve toprak kullanımı hakkı elde ederlerdi.

Feodal sistemin temel özellikleri şunlardır:

1. Toprak Sahipliği (Feodalite): Toprak, feodal lordlar tarafından kontrol edilirdi. Lordlar, kral veya başka bir üst feodal otoriteye karşı sadakat yemini ederlerdi.
2. Vassallık İlişkisi: Lordlar, topraklarını işlemek ve korumak için vassallarına (soylulara) toprak verirdi. Vassallar, lordlarına bağlılık yemini eder ve onlara hizmet etmekle yükümlüdür.
3. Manor Sistemi: Ekonomik olarak, feodal toplum, genellikle bir manor adı verilen toprak parçalarına dayanırdı. Bu manorlar, tarım arazileri, köyler, kiliseler ve diğer binaları içerirdi.
4. Kilise ve Din: Kilise, feodal düzen içinde önemli bir rol oynardı. Kilise, toprak sahibi olabilir ve hem dini hem de siyasi açıdan etkili bir güçtü.
5. Kraliyet ve Merkezi Otorite: Feodal sistemin zirvesinde genellikle bir kral veya monarşi bulunurdu, ancak bu otorite genellikle sınırlıydı. Feodal lordlar, geniş ölçüde kendi toprakları üzerinde otorite sahibiydiler.

Feodalite, zamanla çeşitli faktörlerin etkisiyle değişime uğradı ve Orta Çağ’ın sonlarına doğru yerini farklı siyasi, ekonomik ve toplumsal sistemlere bıraktı.