Dolmabahçe Sarayı, İstanbul’da yer alan ve Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemlerinde inşa edilmiş büyük ve tarihi bir saraydır. Saray, 19. yüzyılda Sultan Abdülmecid döneminde inşa edilmiştir. Dolmabahçe Sarayı’nı kullanan Osmanlı sultanları şunlardır:
- Sultan Abdülmecid (1839-1861): Sarayı inşa ettiren sultandır.
- Sultan Abdülaziz (1861-1876): Abdülmecid’in ardından tahta geçen kardeşi.
- Sultan Mehmed V (1909-1918): II. Meşrutiyet döneminde tahta geçti.
- Sultan Mehmed VI (1918-1922): Osmanlı İmparatorluğu’nun son sultanıdır.
Cumhuriyet’in ilanından sonra, Dolmabahçe Sarayı, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk’ün de İstanbul’daki resmi konutu ve ofisi olarak kullanılmıştır. Atatürk, 10 Kasım 1938’de bu sarayda vefat etmiştir.
Dolmabahçe Sarayı’nın tarihi önemi, sadece sultanlar için değil, aynı zamanda Atatürk için de büyüktür. Günümüzde saray, müze ve bazen resmi ziyaretler için kullanılan bir mekân olarak hizmet vermektedir.
Atatürk neden Dolmabahçe sarayında kaldı?
Mustafa Kemal Atatürk, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu ve ilk Cumhurbaşkanıdır. Cumhuriyet’in ilk yıllarında Ankara, yeni devletin başkenti olarak ilan edilmişti ve Atatürk’ün ana ikametgâhı ve çalışma ofisi Ankara’da Çankaya Köşkü’ydü. Ancak Atatürk, çeşitli nedenlerle İstanbul’a sık sık seyahat etmiştir. İstanbul’daki bu ziyaretlerinde Atatürk’ün ikametgâhı ve çalışma ofisi olarak kullandığı yer Dolmabahçe Sarayı olmuştur. İşte Atatürk’ün Dolmabahçe Sarayı’nda kalma nedenlerinden bazıları:
- Stratejik Konumu: İstanbul, tarih boyunca stratejik bir konuma sahip olmuştur. Hem Doğu ile Batı arasında bir köprü görevi görmüş, hem de deniz yollarının kesiştiği bir noktada bulunmaktadır. Bu nedenle, uluslararası ilişkiler ve diplomasi açısından İstanbul’da olmak bazen avantaj sağlamıştır.
- Diplomatik Ziyaretler: İstanbul, tarihi ve kültürel zenginlikleri nedeniyle birçok yabancı devlet adamı ve diplomat için cazip bir destinasyon olmuştur. Atatürk, bu ziyaretleri ağırlamak için İstanbul’da bulunmuş ve Dolmabahçe Sarayı’nı bu ziyaretler için kullanmıştır.
- Tarihi ve Kültürel Önemi: İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu’nun başkenti olarak uzun yıllar boyunca önemli bir rol oynamıştır. Atatürk, yeni Türkiye Cumhuriyeti’nin temellerini atarken, İstanbul’un bu tarihi ve kültürel önemini göz ardı etmemiştir. Dolmabahçe Sarayı, bu önemin bir yansıması olarak Atatürk için uygun bir konaklama yeri olmuştur.
- Sağlık Durumu: Atatürk’ün son yıllarında sağlığı bozulmuştur ve tedavi için İstanbul’a gelmiştir. Tedavisinin bir kısmı Dolmabahçe Sarayı’nda gerçekleştirilmiştir. Nitekim Atatürk, 10 Kasım 1938’de Dolmabahçe Sarayı’nda vefat etmiştir.
Dolmabahçe Sarayı, Atatürk için hem resmi görevleri yerine getirdiği, hem de dinlendiği bir mekân olmuştur. Atatürk’ün vefatının ardından sarayda kalan oda, orijinal haliyle korunmuş ve ziyarete açılmıştır. Bu oda, Atatürk’ün hayatının son anlarını geçirdiği yer olması nedeniyle ziyaretçiler için özel bir öneme sahiptir.
Atatürk Dolmabahçe sarayında yaşadı mı?
Mustafa Kemal Atatürk, Dolmabahçe Sarayı’nda sürekli olarak yaşamadı. Ancak, İstanbul’a yaptığı ziyaretler sırasında Dolmabahçe Sarayı’nda konakladı. Bu nedenle, Atatürk’ün Dolmabahçe Sarayı’nda uzun süreli ikamet ettiği söylenemez; ancak saray, onun için bir konaklama ve çalışma yeri olarak kullanıldı.
Cumhuriyet’in kuruluşundan sonra, Atatürk’ün ana ikametgâhı Ankara’da, Çankaya Köşkü’nde idi. Ancak İstanbul, hem tarihsel hem de stratejik bir öneme sahip olduğu için Atatürk’ün sık sık ziyaret ettiği bir şehirdi. İstanbul’daki bu ziyaretler sırasında Atatürk, Dolmabahçe Sarayı’nda kalırdı.
Daha da önemlisi, Atatürk’ün vefatı Dolmabahçe Sarayı’nda gerçekleşti. 10 Kasım 1938’de, sarayın bir odasında hayatını kaybetti. Bu oda, Atatürk’ün vefatından sonra korunarak ziyaretçilere açıldı ve sarayın en önemli bölümlerinden biri haline geldi. Bu nedenle, Atatürk’ün Dolmabahçe Sarayı ile özel bir bağlantısı vardır.
