DNA eşlenmesi, hücre bölünmesinin bir aşaması olan replikasyon sırasında gerçekleşir. DNA eşlenmesi sırasında, bir DNA molekülü iki kopyaya çoğaltılır. Bu süreç, DNA polimeraz enzimleri tarafından gerçekleştirilir ve sitoplazmadaki nükleotit sayısında bir azalma olmaz.
Replikasyon sürecinde, DNA polimeraz enzimi, mevcut DNA şablonunu kullanarak yeni nükleotidleri ekler ve iki yeni DNA molekülü oluşturur. Bu nedenle, eşlenme sırasında sitoplazmadaki nükleotit sayısı azalmaz, aksine artar. Her iki kopya da orijinal DNA şablonunun tam bir kopyasıdır ve hücre bölündüğünde her bir kopya bir kızılötesi hücreye gider.
Bu süreç, hücre bölünmesi ve çoğalma için temel bir adımdır ve genetik materyalin doğru bir şekilde aktarılmasını sağlar.
DNA eşlenmesi nasıl olur?
DNA eşlenmesi, hücre bölünmesinin bir aşaması olan replikasyon sürecinde gerçekleşir. Bu süreç, bir hücrenin iki tam olarak aynı genetik materyale sahip kızılöte hücrelere bölünmesini sağlar. İşte DNA eşlenmesinin temel adımları:
- Açılış (Unwinding): Replikasyon başlamadan önce, DNA molekülü açılmalıdır. DNA çift sarmaldan ayrılır ve her iki zincirin ortasında bir çatallık oluşturulur. Bu çatallık replikasyon çatalı olarak adlandırılır.
- Bağlanma (Priming): DNA eşlenmesi, DNA polimeraz enzimi tarafından gerçekleştirilir. Ancak, DNA polimeraz, bir başlangıç noktasına ihtiyaç duyar. Bu başlangıç noktasına primer adı verilir ve DNA’nın çift sarmalında bağlanır.
- Eşleşme (Matching): DNA polimeraz, çift sarmalın her iki tarafındaki nükleotitlerle eşleşen serbest nükleotitleri çatala ekler. Adenin (A) timin (T) ile, guanin (G) sitozin (C) ile eşleşir.
- Uzama (Extension): DNA polimeraz, eşlenen serbest nükleotitleri bir araya getirir ve çift sarmalın her iki tarafında yeni bir DNA zinciri oluşturur. Bu zincir, orijinal DNA şablonunun tam bir kopyasıdır.
- Yedekleme (Proofreading): DNA polimeraz, eklenen her nükleotiti kontrol eder ve hatalı eşleşmeleri düzeltir. Bu, replikasyon sırasında doğru genetik bilgi aktarımını sağlar.
- Sonlandırma (Termination): Replikasyon, tamamlandığında, iki orijinal DNA molekülü ve onların kopyaları olan iki yeni DNA molekülü elde edilir. DNA çift sarmalının her iki tarafındaki çatal birleşir ve yeni oluşan DNA moleküllerinin tamamlanmasını sağlar.
Bu adımlar, hücre bölünmesinin gerçekleştiği çeşitli aşamalarda tekrarlanır. Bu şekilde, her hücre bölündüğünde, genetik bilgi doğru bir şekilde aktarılır ve yeni oluşan hücre, orijinal hücre ile aynı genetik bilgiye sahip olur.
Nükleotid sayısı neye eşittir?
DNA’daki nükleotid sayısı, belirli bir organizmanın veya bir bireyin genetik materyalinin büyüklüğüne bağlıdır. Nükleotidler, DNA ve RNA gibi nükleik asitlerin temel yapı taşlarıdır ve bir nükleotid üç temel bileşeni içerir: bir şeker molekülü (deoksiriboz veya riboz), bir fosfat grubu ve bir nükleobaz. Nükleobazlar adenin (A), timin (T), guanin (G) ve sitozin (C) olabilir.
Genom, bir organizmanın tam genetik materyalini içeren DNA veya RNA molekülünü ifade eder. Bu genetik materyal, organizmanın türüne, karmaşıklığına ve genetik çeşitliliğine bağlı olarak değişir.
Örneğin, insan genomu yaklaşık 3 milyar nükleotidden oluşur. Ancak, farklı organizmaların genomları farklı büyüklükte olabilir. Örneğin, bakterilerin genomları genellikle daha küçüktür ve sadece birkaç milyon nükleotidi içerir. Diğer taraftan, bitkiler ve hayvanlar gibi karmaşık organizmaların genomları çok daha büyük olabilir.
Sonuç olarak, nükleotid sayısı, belirli bir organizmanın genetik materyalinin boyutuna ve karmaşıklığına bağlı olarak değişir.
