Denizli’nin ismi hakkında çeşitli rivayetler ve araştırmalara dayanan açıklamalar bulunmaktadır. Prof. Dr. Celal Şimşek’e göre, Denizli adının “Tonguzlu” ve “Tengizli” gibi sözcüklerden geldiği iddialarını çürüten tarihi kanıtlar bulunmuştur. Laodikya ovasının ortasında bulunan ve ovanın üçte birini kaplayan bir gölden gelmektedir. Türklerin bu göle ‘deniz’ demesiyle Denizli adı buradan türemiştir​​. Ayrıca, bölgede 11. yüzyıldan itibaren var olan Türk varlığı ve Laodikya’nın adının önce Ladik, daha sonra ise Denizli olması da Denizli adının kökeniyle ilişkilendirilmiştir​.

Bunun yanı sıra, halk arasında Denizli’nin isminin domuzdan geldiği yönünde bir rivayet bulunsa da bu da bir efsanedir​¹​. Selçukluların hakimiyeti altında şehrin adının yanında “Toğuzlu”, “Tonuzlu” ve “Tonguzlu” gibi isimlerin de kullanıldığı bilinmektedir. İbn-i Batuta’nın 1333 yılında ziyaretinde şehre “Donguzlu” dediği, Timur’un tarihçilerinin de “Donguzluğ” ve “Tenguzluğ” diye kayıtlar tuttuğu belirtilmiştir​​.

Evet, Denizli’de eskiden bir göl bulunuyordu. Prof. Dr. Celal Şimşek’in araştırmalarına göre, Laodikya ovasının ortasında, ovanın üçte birini kaplayan büyük bir göl vardı. Bu göl, bölgedeki ulaşım ve taşımacılık için kullanılmıştır ve Denizli adının kökenini açıklamaktadır; Türkler göle ‘deniz’ demişler ve zamanla bu isim Denizli’ye dönüşmüştür​. Bu bilgilere dayanarak, Denizli isminin, eskiden var olan bu gölden türediği anlaşılmaktadır.

Pamukkale’de doğal bir deniz yoktur. Pamukkale, özellikle travertenleri ile ünlü bir doğal oluşumdur ve bu beyaz kalker teraslar sıcak su kaynaklarından oluşmaktadır. Bu sıcak suların yüzyıllar boyunca yarattığı kireçtaşı birikintileri traverten denilen beyaz terasları oluşturmuştur. Ancak, Pamukkale’nin yakınında yer alan Hierapolis Antik Kenti’nde tarihte var olduğuna dair kanıtlar bulunan bir gölün, Denizli adının kökeninde rol oynadığı düşünülmektedir​. Pamukkale’de, antik zamanlarda var olmuş bu göl dışında, bugün hâlâ varlığını sürdüren doğal termal sular bulunmaktadır, fakat bu sular deniz olarak değil, termal kaynaklar olarak adlandırılır.