Bilim, doğal ve sosyal dünyanın fenomenlerini anlamak, açıklamak ve tahmin etmek için sistematik yöntemler kullanarak bilgi edinme sürecidir. Bilimsel yöntem, gözlem ve deneylere dayalı olarak oluşturulan hipotezlerin test edilmesine dayanır. Bilim aynı zamanda toplanan bu bilgilerin organize edildiği ve teorilere dönüştürüldüğü bir bilgi birikimidir.

Bilimin temel özellikleri şunlardır:

1. Nesnellik: Bilimsel bilgi objektif olmalıdır; kişisel önyargılardan ve inançlardan bağımsız olmalıdır.
2. Gözlemlenebilirlik: Bilimsel iddiaların geçerliliği, gözlem ve deneylere dayanarak kontrol edilebilir olmalıdır.
3. Sistematiklik: Bilim, organize ve metodolojik bir yaklaşım kullanır.
4. Kontrol Edilebilirlik: Bilimsel iddiaların doğruluğu, tekrarlanabilir deneylerle test edilebilir olmalıdır.
5. Evrensellik: Bilimsel bilgi, her yerde ve her zaman için geçerli olmalıdır.
6. Değişebilirlik: Yeni bulgular ışığında bilimsel bilgi ve teoriler güncellenebilir.

Bilimin bazı temel dallarına ve bu dalların örneklerine bakacak olursak:

1. Fizik: Madde, enerji, hareket ve temel kuvvetlerle ilgilenir. Örneğin, Newton’un hareket yasaları veya Einstein’ın özel görelilik teorisi fizik dalında geliştirilmiş teorilerdir.
2. Kimya: Maddeyi oluşturan atom ve moleküllerin yapıları, özellikleri ve tepkimeleri ile ilgilenir. Örneğin, H2O’nun su molekülü olduğu bilgisi kimyanın bir ürünüdür.
3. Biyoloji: Canlı organizmaların yapısı, fonksiyonu, evrimi ve ekolojisi ile ilgilenir. Örneğin, evrimsel biyoloji, türlerin nasıl evrildiğini inceler.
4. Psikoloji: Bireyin davranışları, duyguları ve düşünceleri ile ilgilenir. Örneğin, bilişsel davranışçı terapi, insanların düşünce kalıplarını ve davranışlarını nasıl değiştirebileceği üzerine kurulmuştur.
5. Sosyoloji: Toplumların ve sosyal grupların yapıları, fonksiyonları ve evrimi ile ilgilenir. Örneğin, sosyal normların nasıl oluştuğunu inceleyebilir.
6. Astronomi: Evrenin yapısı, kökeni ve gelişimi ile ilgilenir. Örneğin, Büyük Patlama teorisi, evrenin nasıl oluştuğunu açıklar.

Bu listeye ek olarak birçok bilim dalı daha bulunmaktadır ve her biri kendi içerisinde çok sayıda alt dal ve konuya ayrılmaktadır.

Bilim, geniş bir kapsama sahip olup, doğal ve sosyal dünyanın farklı yönlerini inceleyen birçok disipline ayrılır. Bilimin kapsamına dair bir genel bakış sunmak gerekirse:

1. Doğa Bilimleri (Fen Bilimleri)
   • Fizik: Madde, enerji, hareket ve temel kuvvetleri inceler.
   • Kimya: Maddeyi oluşturan atom ve moleküllerin özellikleri, yapıları ve tepkimeleri üzerine odaklanır.
   • Biyoloji: Canlıların yapısı, fonksiyonu, evrimi ve ekolojisi ile ilgilenir.
   • Astronomi: Evrenin yapısı, kökeni, cisimleri ve hareketleri üzerine çalışır.
   • Jeoloji: Dünya’nın fiziksel yapısı, tarihi ve süreçleriyle ilgilenir.
2. Uygulamalı Bilimler
   • Tıp: İnsan sağlığının korunması, hastalıkların teşhisi ve tedavisi üzerine yoğunlaşır.
   • Mühendislik: Bilimsel ve matematiksel prensiplerin, makine, yapı, proses ve sistemlerin tasarımı, inşası ve bakımı için kullanılmasını inceler.
   • Ziraat: Tarım ve hayvancılıkla ilgili bilimsel metotların uygulaması ve geliştirilmesi üzerine odaklanır.
3. Sosyal Bilimler
   • Psikoloji: İnsanın ve diğer canlıların davranışları, duyguları ve düşünceleri ile ilgilenir.
   • Sosyoloji: Toplumların, grupların ve bireylerin sosyal etkileşimlerini ve yapılarını inceler.
   • Ekonomi: Üretim, dağıtım ve tüketimle ilgili insan davranışlarını ve sistemleri inceler.
   • Antropoloji: İnsanların biyolojik ve kültürel yönlerini, geçmişini ve evrimini inceler.
   • Tarih: İnsanlık tarihini, olayları ve bu olayların nedenlerini ve sonuçlarını inceler.
4. Formal Bilimler
   • Matematik: Sayılar, şekiller, desenler ve yapılarla ilgilenir.
   • İstatistik: Veri analizi, toplama, yorumlama, sunma ve organizasyonu ile ilgilenir.
   • Bilgisayar Bilimi: Bilgisayarların tasarımı, teorisi, geliştirilmesi ve uygulaması üzerine çalışır.
5. Doğaüstü veya paranormal fenomenlerle ilgilenen inançlar ve pratikler bilimin kapsamı dışındadır.

Bu kategoriler, bilimin geniş kapsamını göstermek için sıralanmıştır ve her bir kategori kendi içinde birçok alt disipline ayrılır. Ayrıca, bu disiplinler arasındaki sınırlar bazen belirgin olmayabilir ve birçok disiplin birbiriyle örtüşebilir.

Bilim, doğal ve sosyal dünyanın fenomenlerini anlamak, açıklamak ve tahmin etmek için sistematik yöntemler kullanarak bilgi edinme sürecidir. Bilimin farklı disiplinleri, incelenen konuların ve kullanılan yöntemlerin çeşitliliğini yansıtır. Bilimin ana dallarını ve bu dalların bazı alt kategorilerini şu şekilde sıralayabiliriz:

1. Doğa Bilimleri (Fen Bilimleri)
   • Fizik: Madde, enerji, hareket ve temel kuvvetleri inceler.
     • Kuantum fiziği
     • Görelilik teorisi
     • Katı hal fiziği
   • Kimya: Maddeyi oluşturan atom ve moleküllerin özellikleri ve tepkimeleri üzerine odaklanır.
     • Organik kimya
     • Anorganik kimya
     • Fiziksel kimya
   • Biyoloji: Canlıların yapısı, fonksiyonu, evrimi ve ekolojisi ile ilgilenir.
     • Genetik
     • Ekoloji
     • Mikrobiyoloji
   • Astronomi: Evrenin yapısı, kökeni, cisimleri ve hareketleri üzerine çalışır.
     • Galaktik astronomi
     • Gezegen bilimi
     • Kozmoloji
   • Jeoloji: Dünya’nın fiziksel yapısı, tarihi ve süreçleriyle ilgilenir.
     • Mineroloji
     • Paleontoloji
     • Vulkanoloji
2. Uygulamalı Bilimler
   • Tıp: İnsan sağlığının korunması, hastalıkların teşhisi ve tedavisi.
     • Kardiyoloji
     • Nöroloji
     • Psikiyatri
   • Mühendislik: Bilimsel prensiplerin, makine, yapı, proses ve sistemlerin tasarımı için kullanılmasını inceler.
     • Elektrik mühendisliği
     • Makine mühendisliği
     • Kimya mühendisliği
3. Sosyal Bilimler
   • Psikoloji: İnsanın ve diğer canlıların davranışları, duyguları ve düşünceleri.
     • Klinik psikoloji
     • Bilişsel psikoloji
     • Sosyal psikoloji
   • Sosyoloji: Toplumların, grupların ve bireylerin sosyal etkileşimleri ve yapıları.
     • Kentsel sosyoloji
     • Eğitim sosyolojisi
     • Aile sosyolojisi
   • Ekonomi: Üretim, dağıtım ve tüketimle ilgili insan davranışları ve sistemleri.
     • Mikroekonomi
     • Makroekonomi
     • İktisat tarihi
4. Formal Bilimler
   • Matematik: Sayılar, şekiller, desenler ve yapılarla.
     • Cebir
     • Analiz
     • Geometri
   • İstatistik: Veri analizi, toplama, yorumlama, sunma ve organizasyonu.
     • Biyoistatistik
     • Ekonomik istatistik
     • Psikometri
   • Bilgisayar Bilimi: Bilgisayarların tasarımı, teorisi, geliştirilmesi ve uygulaması.
     • Algoritma teorisi
     • Yapay zeka
     • Ağ ve sistemler

Bu kategoriler, bilimin geniş kapsamını göstermek için sıralanmıştır. Her bir kategori ve alt kategori kendi içinde birçok özelleşmiş alt dal ve konuya ayrılır. Ayrıca, bu disiplinler arasındaki sınırlar bazen belirgin olmayabilir ve birçok disiplin birbiriyle örtüşebilir.