B vitaminleri, su çözünür vitaminlerdir ve çeşitli biçimleri vardır (örneğin B1, B2, B3, B5, B6, B7, B9, B12). Bu vitaminlerin ısıya dayanıklılığı değişkendir. Ancak genel olarak, B vitaminleri yüksek sıcaklıkta, özellikle uzun süreli pişirme veya gıda işleme sırasında bozulabilirler.
B vitaminleri şu şekillerde ısıya karşı hassastır:
- B1 (Tiamin): Oldukça ısıya duyarlıdır. Uzun süreli pişirme, özellikle de kaynama, bu vitamini azaltabilir.
- B2 (Riboflavin): Orta derecede ısıya dayanıklıdır. Bazı kayıplar yaşanabilir, ama bu genellikle tiaminden daha azdır.
- B3 (Niasin): Oldukça ısıya dayanıklıdır. Diğer B vitaminlerine kıyasla pişirme sırasında daha az bozulur.
- B5 (Pantotenik asit): Orta derecede ısıya duyarlıdır.
- B6 (Piridoksin): Isıya oldukça duyarlıdır ve pişirme sırasında kayıplar yaşanabilir.
- B7 (Biotin): Genel olarak ısıya dayanıklıdır.
- B9 (Folik asit): Çok ısıya duyarlıdır. Özellikle açıkta kaynatma sırasında büyük kayıplar yaşanabilir.
- B12 (Kobalamin): Isıya duyarlıdır. Ancak, B12’nin kaybı pişirme yöntemine, süresine ve diğer faktörlere bağlı olarak değişkenlik gösterebilir.
Bu nedenle, B vitaminlerini korumak için gıdaları aşırı pişirmemek, buharla pişirmek veya kısa süreli pişirme yöntemleri kullanmak genellikle önerilir. Gıdaların vitamin içeriğini korumak için mümkün olduğunda taze gıdaları kullanmak ve bu gıdaları fazla bekletmeden tüketmek de faydalıdır.
Vitamin yüksek sıcaklıkta bozulur mu?
Evet, vitaminler yüksek sıcaklıkta bozulabilirler. Fakat bu bozulma oranı ve hassasiyet vitamin türüne, pişirme yöntemine ve süresine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. İşte bazı genel bilgiler:
- A Vitamini: Orta derecede ısıya dayanıklıdır, ancak yüksek sıcaklıkta ve uzun süreli pişirme sırasında bozulabilir.
- D Vitamini: Isıya oldukça dayanıklıdır, ancak yüksek sıcaklıkta uzun süreli pişirme bu vitamini azaltabilir.
- E Vitamini: Orta derecede ısıya duyarlıdır. Yüksek sıcaklıkta bozulabilir, özellikle yağda pişirme sırasında.
- K Vitamini: Orta derecede ısıya dayanıklıdır, ancak uzun süreli pişirme bu vitamini azaltabilir.
- C Vitamini (Askorbik asit): Isıya çok duyarlıdır. C vitamini, pişirme sırasında hızla bozulur, özellikle de suya maruz kaldığında ve oksijenle temas ettiğinde. Buharda pişirme veya kısa süreli pişirme, C vitamini kaybını azaltabilir.
- B Vitaminleri: Daha önce belirtildiği gibi, B vitaminleri ısıya değişken derecelerde duyarlıdır.
Gıdaların vitamin içeriğini korumak için, gıdaları aşırı pişirmemek, buharla pişirmek veya kısa süreli pişirme yöntemleri kullanmak önerilir. Ayrıca, vitaminler ışığa, havaya ve bazı durumlarda asidik ortamlara da duyarlı olabilir. Bu nedenle gıdaları uygun şekillerde depolamak ve saklamak da vitamin kaybını minimize edebilir.
Hangi vitaminler ısıya dayanıklı?
Vitaminlerin ısıya dayanıklılığı değişkendir. Ancak genel olarak şunlar söylenebilir:
- A Vitamini: Orta derecede ısıya dayanıklıdır. Uzun süreli yüksek sıcaklıkta azalma riski vardır.
- D Vitamini: Isıya oldukça dayanıklıdır. Ancak, çok uzun süreli ve yüksek sıcaklıkta bir miktar kayba neden olabilir.
- E Vitamini: Orta derecede ısıya dayanıklıdır. Ancak, yüksek sıcaklıkta ve özellikle yağda pişirme sırasında bozulabilir.
- K Vitamini: Orta derecede ısıya dayanıklıdır, ancak uzun süreli yüksek sıcaklıkta bozulabilir.
- C Vitamini: Isıya çok duyarlıdır. Yüksek sıcaklıkta hızla bozulur.
- B Vitaminleri:
- B1 (Tiamin): Isıya oldukça duyarlıdır.
- B2 (Riboflavin): Orta derecede ısıya dayanıklıdır.
- B3 (Niasin): Oldukça ısıya dayanıklıdır.
- B5 (Pantotenik asit): Orta derecede ısıya duyarlıdır.
- B6 (Piridoksin): Isıya duyarlıdır.
- B7 (Biotin): Isıya oldukça dayanıklıdır.
- B9 (Folik asit): Çok ısıya duyarlıdır.
- B12 (Kobalamin): Isıya duyarlıdır.
Genel olarak, D vitamini ve bazı B vitaminleri (Niasin ve Biotin) ısıya karşı daha dayanıklıdır. Ancak, vitamin içeriğini korumak için gıdaların aşırı pişirilmemesi, buharla pişirme veya kısa süreli pişirme yöntemleri kullanılması önerilir.