Dili Varmamak Nedir? – Kötü, kırıcı bir şey söylemeyi doğru bulmamak, istememek. Cümle içinde kullanımı: ” Bazı şeyleri söylemeye dilim varmıyordu ama dostlar acı söylermiş.”
Dili Uzun Nedir? – Şunu, bunu kıracak, incitecek sözler sarf eden, söyleyen. – Dili zifir. Cümle içinde kullanımı: ” Dili uzun bir arkadaşım vardı, kimi kırarım kimi üzerim diye düşünmeden konuşup duruyor.”
Dili Tutulmak Nedir? – Korku, heyecan gibi nedenlerle söz söyleyemez, dillendiremez olmak. Cümle içinde kullanımı: ” Dili tutulu kalmıştı onu o şekilde gördükten sonra.”
Dili Olsa Da Söylese Nedir? – Bu cansızın dili olsa da söylese çevresinde ne olağanüstü şeyler geçtiğine çok güzel tanıklık ederdi. Cümle içinde kullanımı: ” Dili olsa da söylese bazı şeyleri ama ne yaparsın konuşamıyor çocuğum.”
Dilini Tutmak Nedir? – Sonunda ne olacağını düşünmeden, rastgele söz söylemekten sakınmak, söylememeye çalışmak. Cümle içinde kullanımı:” Dilini tutmazsan planladığımız her şeyi öğrenecek, lütfen onun yanında çok fazla konuşma.”
Dilinin Ucunda Olmak Nedir? – Bir kelimeyi hatırlayıp, anımsayıp söyleyebilecek gibi olduğu halde bir türlü çıkarmamak. Cümle içinde kullanımı: ” Dilimin ucunda olmasına rağmen bir türlü çıkaramıyorum ne olduğunu.”
Dilinin Ucuna Gelmek Nedir? – Hemen söyleyecek, dillendirecek duruma gelmek. Cümle içinde kullanımı: ” Tam dilimin ucuna gelmişti ama bir an dalgınlıkla unuttum.”
Dilini Mi Yuttun Nedir? – Neden cevap vermiyorsun, konuşmuyorsun? anlamında kullanılan söz. – Dilini fare mi yedin? – Dilini kedi mi yedin? Cümle içinde kullanımı: ” Dilini mi yuttun neden bana cevap vermiyorsun çocuğum?”
Dilini Kesmek Nedir? – Bir kişiyi herhangi bir yolla laf söz edemeyecek ya da konuşamayacak bir duruma getirmek. – Susmak. – Konuşur olmama hali. – Dilini bağlamak. Cümle içinde kullanımı: ” Dilini kesmişler herhalde sesin soluğun çıkmıyor.”
Dilini Kedi Mi Yedi Nedir? – Neden cevap vermiyorsun, konuşmuyorsun? anlamında kullanılan söz. – Dilini fare mi yedin? – Dilini mi yuttun? Cümle içinde kullanımı: ” Dilini kedi mi yedi bu ne sessizlik böyle?”