“Beyanı esas” terimi Türkçe’de genellikle hukuk alanında kullanılan bir terimdir. “Beyanı esas” ifadesi, bir davada veya bir işlemde temel alınan beyan veya beyanname anlamına gelir. Yani, bir konuyla ilgili temel bilgi veya beyan anlamına gelir. Özellikle hukuki süreçlerde, mahkemelerde veya resmi işlemlerde, tarafların ileri sürdüğü iddiaların veya bilgilerin temel alındığı noktayı ifade etmek için kullanılır. Bu ifadeyle, bir davanın veya işlemin hangi bilgiler veya beyanlar üzerine kurulduğu belirtilir.