Fasulyenin ekimi, türüne ve iklim koşullarına bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Ancak Türkiye’deki genel uygulamalara bakacak olursak:
- Sırık Fasulyesi: İlkbaharda, son don riskinin geçtiği Nisan ve Mayıs aylarında ekilir. Ancak sıcak yaz bölgelerinde Şubat ve Mart’ta da ekim yapılabilir.
- Börülce ve Barbunya: Mayıs ve Haziran aylarında ekimi yapılır.
- Kuru Fasulye: İlkbaharın sonlarına doğru, Mayıs ayında ekimi yapılabilir. Ancak iklim koşullarına bağlı olarak ekim zamanı değişebilir.
Unutulmamalıdır ki, fasulye toprak sıcaklığının yeterli derecede (en az 10-15°C) olduğu ve don riskinin olmadığı dönemlerde ekilmelidir. Ekimden önce fasulye tohumlarını bir gece suda bekletmek, çimlenmeyi hızlandırabilir. Ekim derinliği ise genellikle tohumun 2-3 katı kadar bir derinliktir.
Bölgenizdeki hava koşullarını ve toprak sıcaklığını göz önünde bulundurarak fasulye ekimi için en uygun zamanı belirleyebilirsiniz. Ayrıca, yerel tarım uzmanlarından veya tohum satıcılarından ekim zamanı hakkında öneri almak da faydalı olabilir.
Ekilen fasulye kaç günde çıkar?
Fasulyenin tohumdan çimlenip yüzeye çıkma süresi, ekim derinliği, toprak sıcaklığı, tohumun tazeliği ve sulama gibi faktörlere bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Ancak genel bir kılavuz olarak:
- Fasulye tohumları, uygun koşullarda ortalama olarak 5 ila 10 gün içerisinde çimlenir ve yüzeye çıkar.
Eğer toprak sıcaklığı idealden düşükse (15-30°C arasında olması önerilir) bu süre uzayabilir. Aynı şekilde, toprak çok kuruysa veya tohumlar çok derine ekilmişse, çimlenme süresi de uzayabilir.
Tohumları ekmeden önce bir gece suda bekletmek, çimlenme süresini hızlandırabilir. Ancak her şeye rağmen fasulye tohumları belirtilen süre içinde çimlenmezse, tohumun kalitesi, toprak koşulları veya sulama miktarı gibi faktörleri gözden geçirmekte fayda var.
Fasulye ekerken nelere dikkat etmeliyiz?
Fasulye ekiminde dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalar şunlardır:
- Toprak Sıcaklığı: Fasulye, toprak sıcaklığının 15-30°C arasında olduğu dönemlerde ekilmelidir. Daha soğuk topraklarda çimlenme süresi uzar ve bazen çimlenme gerçekleşmez.
- Toprak Tipi: Fasulye, iyi drene edilmiş, humusça zengin toprakları tercih eder. Ağır killi topraklarda fasulyenin kökleri sıkışabilir ve su birikintisi fasulye zarar verebilir.
- Ekim Derinliği: Genellikle tohumun 2-3 katı derinliğe ekilmesi önerilir. Bu, çoğu fasulye türü için yaklaşık 2,5-5 cm derinliktir.
- Ara Mesafesi: Fasulyeler arasında yeterli mesafe bırakılmalıdır. Sık ekim, bitkiler arasında yetersiz hava sirkülasyonuna yol açabilir, bu da hastalık riskini artırabilir.
- Ön Islatma: Tohumların bir gece önceden suda bekletilmesi, çimlenme süresini kısaltabilir.
- Sulama: Ekimden sonra toprağı nemli tutun. Fasulye filizlenene kadar düzenli sulama yapın. Ancak, aşırı sulama fasulyenin köklerinin çürümesine neden olabilir.
- Dönüşüm Ekimi: Fasulye, aynı yere üst üste ekildiğinde, toprakta fasulye hastalıklarının birikmesine neden olabilir. Bu nedenle fasulyeyi 3 yıl arayla aynı yere ekmemekte fayda var.
- Hastalık ve Zararlılardan Koruma: Fasulye, bazı hastalıklar ve zararlılara (örn. yaprak bitleri, örümcek akarları) duyarlı olabilir. Ekim öncesi ve sonrası toprak ve bitkileri düzenli olarak kontrol ederek erken müdahalede bulunmak önemlidir.
- Destek: Özellikle sırık fasulyesi gibi tırmanıcı fasulye türleri için destek sağlanmalıdır.
- Gübreleme: Fasulye, atmosferden azotu alabilen bir baklagil olduğu için fazla azotlu gübre gereksinimi yoktur. Ancak fosfor ve potasyum bakımından zengin bir gübreleme yapılabilir.
Bu önerilere ek olarak, yerel iklim şartlarına, toprak koşullarına ve fasulye türüne özgü ek önerilere de dikkat edilmelidir.