Mide ekşimesi genellikle gastroözofageal reflü hastalığı (GERD) olarak bilinen bir durumun belirtisi olabilir. GERD, mide asidinin yemek borusuna geri kaçması sonucu yemek borusunda tahrişe neden olan bir durumdur. Bu geri kaçma, mide içeriğinin yemek borusuna doğru ilerleyen kas olan alt özofageal sfinkterin gevşemesi veya zayıflaması sonucu meydana gelir.
GERD’nin belirtileri arasında mide ekşimesi (heartburn) yanı sıra aşağıdakiler de bulunabilir:
- Yutma güçlüğü (disfaji)
- Göğüs ağrısı veya rahatsızlık (angina benzeri semptomlar)
- Yutma sonrası göğüs veya boğazda yanma hissi (regürjitasyon)
- Boğazda tahriş ve öksürük
- Ses kısıklığı
- Gece öksürüğü veya uyku sorunları
- Ağızda kötü tat (dispepsi)
GERD’nin altında yatan nedenler arasında aşırı yemek yemek, aşırı kilolu olmak, hamilelik, sigara içmek, alkol tüketmek, bazı ilaçları kullanmak ve yatarken yemek yemek gibi faktörler yer alabilir. Tedavi, yaşam tarzında değişiklikler, diyet düzenlemeleri, ilaçlar ve nadiren cerrahi müdahaleyi içerebilir. Ancak, mide ekşimesi veya diğer belirtileriniz varsa, bir sağlık profesyoneli ile görüşmek en iyisi olacaktır.
Mide ekşimesi neden olur ?
Mide ekşimesi genellikle gastroözofageal reflü hastalığı (GERD) olarak adlandırılan bir durumun bir belirtisi olarak ortaya çıkar. GERD’nin temel nedeni, mide asidinin yemek borusuna geri kaçmasıdır. Bu durum, alt özofageal sfinkter adı verilen kasın zayıflaması veya gevşemesi nedeniyle meydana gelir. Alt özofageal sfinkter, mide ile yemek borusunun birleştiği noktada bulunan bir kas halkasıdır ve normalde mide asidinin yemek borusuna geri kaçmasını engeller.
Mide ekşimesi oluşturan nedenler ve faktörler şunlar olabilir:
- Alt Özofageal Sfinkter Zayıflığı: Alt özofageal sfinkterin yetersiz çalışması veya gevşemesi, mide asidinin yemek borusuna geri kaçmasına ve mide ekşimesine yol açabilir.
- Yemek Yeme Alışkanlıkları: Büyük yemekler yemek, aşırı yemek yemek, hızlı yemek yemek veya yatmadan hemen önce yemek yemek gibi alışkanlıklar mide ekşimesini tetikleyebilir.
- Yatış Pozisyonu: Yatarken yüz üstü veya yan yatmak, mide asidinin yemek borusuna geri kaçma riskini artırabilir.
- Beslenme: Bazı yiyecekler ve içecekler mide asidi üretimini artırabilir veya alt özofageal sfinkteri zayıflatabilir. Örneğin, baharatlı yiyecekler, yağlı yiyecekler, çikolata, kafein, narenciye, domates ve nane gibi yiyecekler mide ekşimesine neden olabilir.
- Aşırı Kilolu Olma: Fazla kilolu olmak, karın içi basıncını artırarak mide asidinin yemek borusuna kaçma riskini artırabilir.
- Hamilelik: Hamilelik sırasında hormonal değişiklikler ve artan karın içi basınç, mide ekşimesine neden olabilir.
- Sigara İçme ve Alkol Tüketimi: Sigara içmek ve alkol tüketmek, alt özofageal sfinkterin gevşemesine yol açabilir.
- Belirli İlaçlar: Bazı ilaçlar, mide ekşimesine yol açabilir. Özellikle aspirin, ibuprofen gibi nonsteroidal antiinflamatuar ilaçlar (NSAID’ler) ve bazı kas gevşetici ilaçlar bu duruma katkıda bulunabilir.
- Stres ve Anksiyete: Stres ve anksiyete, mide asidinin üretimini artırabilir ve sindirim sistemini etkileyebilir.
GERD dışında, mide ekşimesine neden olabilecek diğer durumlar ve faktörler de olabilir. Eğer sürekli veya şiddetli mide ekşimesi yaşıyorsanız, bir sağlık profesyoneli ile görüşmek önemlidir.
Mide ekşimesi nasıl geçer ?
Mide ekşimesini hafifletmek veya geçirmek için aşağıda yer alan önerilere dikkat etmek faydalı olabilir. Ancak, ciddi veya kronik mide ekşimesi durumunda bir sağlık profesyoneli ile görüşmek en iyi seçenektir.
- Diyet Değişiklikleri: Bazı yiyecekler mide ekşimesini tetikleyebilir. Baharatlı, yağlı, kızarmış yiyeceklerden, çikolatadan, narenciyeden ve domatesten kaçının. Hafif yiyecekler tercih edin ve yemeklerinizi daha küçük porsiyonlarda yiyin.
- Yatış Pozisyonu: Yatmadan en az 2-3 saat önce yemek yemeyi bırakarak mide asidinin yemek borusuna geri kaçma riskini azaltabilirsiniz. Yatarken başınızı yükselten yastıklar veya yatak yükseltileri kullanarak başınızı yükseltmek de yardımcı olabilir.
- Kıyafet Seçimi: Sıkı veya dar kıyafetler midenizin sıkışmasına ve mide ekşimesine neden olabilir. Rahat giysiler tercih edin.
- Sigara ve Alkol: Sigara içmek ve alkol tüketmek mide ekşimesini artırabilir. Bu nedenle sigarayı bırakmak veya alkol tüketimini azaltmak faydalı olabilir.
- Kafein: Kahve, çay ve bazı gazlı içeceklerde bulunan kafein mide ekşimesini tetikleyebilir. Kafein tüketimini azaltmak veya kaçınmak denenebilir.
- Ağırlık Kontrolü: Eğer fazla kiloluysanız, kilo vermek mide ekşimesini azaltabilir. Fazla kilo, karın içi basıncını artırarak mide asidinin yemek borusuna kaçma riskini artırabilir.
- Stres Yönetimi: Stres ve anksiyete mide ekşimesini artırabilir. Düzenli egzersiz, meditasyon, derin nefes alma ve rahatlama teknikleri stresi azaltmaya yardımcı olabilir.
- Antiasit İlaçlar: Eczanelerde reçetesiz olarak bulunan antiasit ilaçlar, mide asidini nötralize ederek mide ekşimesini hafifletebilir. Ancak bu ilaçların uzun süreli kullanımında dikkatli olunmalıdır.
- Doktorunuzla Görüşün: Eğer mide ekşimesi şiddetli veya kronikse, bir sağlık profesyoneli ile görüşmek en iyisidir. Doktorunuz, uygun tanı ve tedaviyi belirleyebilir.
Unutmayın ki her bireyin durumu farklı olabilir ve bazen mide ekşimesini hafifletmek için denemeniz gereken birkaç farklı yöntem olabilir. Doktorunuzun önerilerini dikkate alarak kişiselleştirilmiş bir yaklaşım izlemek en doğrusudur.
Mide ekşimesi belirtileri ?
Mide ekşimesi, gastroözofageal reflü hastalığı (GERD) gibi durumların bir belirtisi olarak ortaya çıkabilir. Aşağıda mide ekşimesinin yaygın belirtilerini bulabilirsiniz:
- Mide Yanması (Heartburn): Mide ekşimesinin en belirgin belirtisi mide yanmasıdır. Bu yanma hissi göğüs bölgesinde veya göğüs kemiği ardında yoğun bir şekilde hissedilir. Genellikle yemek yedikten sonra veya yatarken artabilir.
- Regürjitasyon: Mide içeriği, yemek borusundan ağza doğru geri kaçabilir ve ağızda ekşi veya acı bir tat bırakabilir. Bu duruma “regürjitasyon” adı verilir.
- Yutma Güçlüğü (Disfaji): Yemek borusunda tahriş ve iltihaplanma, yutma güçlüğüne neden olabilir. Özellikle katı yiyecekleri yutmakta zorlanabilirsiniz.
- Göğüs Ağrısı veya Rahatsızlık: Mide ekşimesi bazen göğüs ağrısı veya rahatsızlık hissi ile ilişkilendirilebilir. Bu durum, angina (kalp ağrısı) ile karıştırılabilir, bu nedenle ciddi vakalarda doktor tavsiyesi önemlidir.
- Boğaz Tahrişi ve Öksürük: Mide asidinin yemek borusuna geri kaçması boğazı tahriş edebilir ve öksürüğe neden olabilir. Bu öksürük, özellikle gece ve yatarken artabilir.
- Ses Kısıklığı: Yemek borusundaki tahriş ses tellerine de yayılabilir ve ses kısıklığına neden olabilir.
- Gece Öksürüğü ve Uyku Sorunları: Mide ekşimesi nedeniyle öksürük, uyku sorunlarına yol açabilir. Kişi, gece boyunca sürekli olarak uyanabilir veya kesintili bir uyku yaşayabilir.
- Ağızda Kötü Tat (Dispepsi): Mide ekşimesi nedeniyle ağızda ekşi veya acı bir tat, hatta kötü bir koku olabilir.
Bu belirtiler kişiden kişiye farklılık gösterebilir ve bazı durumlarda GERD’nin dışında başka sağlık sorunları da benzer semptomlar üretebilir. Eğer sürekli veya rahatsız edici bir şekilde mide ekşimesi veya bu tür semptomlar yaşıyorsanız, bir sağlık profesyoneli ile görüşmek önemlidir.