Orta Asya’da Kurulan Türk Devletleri
Türkler, tarih boyunca Orta Asya’da pek çok devlet kurmuşlardır. Bu devletler, tarihî süreçte Asya’nın ve dünya tarihinin önemli aktörleri olmuşlardır. Aşağıda Orta Asya’da kurulan önemli Türk devletlerinden bazıları listelenmiştir:
- Göktürk Kağanlığı (552-744)
- Tarihte “Türk” adını kullanan ilk devlettir.
- Doğu ve Batı olarak ikiye ayrılmıştır.
- Uygur Kağanlığı (744-840)
- Göktürkler’in yıkılmasından sonra Orta Asya’da hakimiyet kurmuştur.
- Kültür ve sanat alanında önemli gelişmeler sağlamıştır.
- Hun İmparatorluğu (MÖ 3. yüzyıl – MS 4. yüzyıl)
- Orta Asya’da bilinen en eski Türk devletlerinden biridir.
- Büyük Hun İmparatorluğu olarak da anılır ve Avrupa’ya kadar uzanmıştır.
- Karakoyunlu Devleti (15. yüzyıl)
- Karakoyunlular, Orta Asya kökenli bir Türkmen devleti olarak bilinir.
- İran ve Azerbaycan çevresinde etkili olmuşlardır.
- Hazar Kağanlığı (7. yüzyıl – 10. yüzyıl)
- Orta Asya’dan Kafkaslara kadar genişlemiştir.
- Hazar Denizi çevresinde önemli bir siyasi güç olmuştur.
- Karahıtay Devleti (1124-1218)
- Orta Asya’da Moğol kökenli bir devlettir, ancak yönetici kadrosu Türklerdir.
- Selçuklu Devleti (1037-1194)
- Orta Asya’da kurulan Selçuklular, Batı’ya göç ederek Anadolu’ya kadar genişlemiştir.
- Büyük Selçuklu Devleti bu dönemin en güçlü Türk devletlerindendir.
Bu devletler, Orta Asya’nın tarihî, kültürel ve siyasi gelişiminde önemli rol oynamışlardır.